O'zbekiston

Barchamiz qachondir pensiya haqida o‘ylaymiz, lekin ko‘pincha bu fikrni keyinga suramiz. Yigirma yoshda hayotning ta’mini endi-endi tota boshlaymiz va butun umr oldinda turgandek tuyuladi. Ammo ellik yoshda uyg‘onib, pensiya yaqinlashib qolganini anglash uchun kelajakda tinch va munosib hayot kechirish maqsadida bu haqda oldindan o‘ylashni boshlash kerak. Pensiyaga pul yig‘ish — bu har kim o‘zlashtirishi mumkin bo‘lgan oddiy odat. Sizlar bilan qanday qilib hozirdan boshlash va keksayganda moliyaviy barqarorlik haqida tashvishlanmaslik bo‘yicha bir nechta maslahatlar bilan o‘rtoqlashaman.

Tezlik cheklovlari yo‘llardagi xavfsizlikni ta’minlashda muhim o‘rin tutadi. Turli mamlakatlarda, ayniqsa, MDH davlatlarida bu cheklovlar bir-biridan farq qiladi. Quyida MDH davlatlarida avtomobil tezligi chegaralari va ularning o‘ziga xosligini ko‘rib chiqamiz.

So‘nggi paytlarda ijtimoiy tarmoqlarda suv hisoblagich ko‘rsatkichlarini o‘z vaqtida yubormaslik tufayli jarima olish yoki qo‘shimcha to‘lovlar haqida ko‘plab muhokamalar paydo bo‘lmoqda. Ko‘pchilik iste’molchilar ko‘rsatkichlarni belgilangan muddatda taqdim etmaslik natijasida yuqori to‘lovlarga duch kelishmoqda. Quyida suv hisoblagich ko'rsatkichlarini yuborish jarayoni haqida batafsil ma’lumot beramiz.

O‘zbekistonda mudofaa qobiliyatini oshirish maqsadida bir oylik harbiy xizmat joriy etilgan. Quyida, ushbu xizmatga kimlar chaqirilishi, bir oylik va yillik xizmatlar o‘rtasidagi farqlar hamda to‘lov miqdori haqida ma'lumot taqdim etamiz.

Elektron raqamli imzo (ERI) davlat xizmatlari va interaktiv platformalarda keng qo‘llanilib, hujjatlarning qonuniyligini tasdiqlaydi va ishlarni onlayn bajarishga yordam beradi. Quyida ERIni onlayn olish, uning narxi va foydalanish haqida batafsil ma'lumot beramiz.

Yashash manzili to‘g‘risidagi ma’lumotnoma — bu fuqaroning muayyan manzilda doimiy yoki vaqtinchalik ro‘yxatga olinganligini tasdiqlovchi rasmiy hujjatdir. Ushbu hujjat ko‘pincha davlat xizmatlarini olish yoki shartnomalar tuzishda talab qilinadi. Quyida ma'lumotnomani qayerdan va qanday olish haqida ma'lumotlar keltirilgan.

2021-yil 1-yanvardan boshlab mamlakatdan chiqish biometrik xorijiy pasport bilan amalga oshiriladi. Quyida xorijiy pasportini rasmiylashtirish uchun qancha mablag' kerak, qaysi hujjatlar talab qilinadi va qayerda olish mumkinligi haqida batafsil ma'lumot olish mumkin.

ID-kartani qanday olish mumkinligi, kerakli hujjatlar va uning narxi haqida batafsil ma'lumot beramiz.

2021-yilning 1-iyulidan boshlab, O'zbekistonda fuqarolar identifikatsiyasi tizimida katta o'zgarish amalga oshirildi. Soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami (INN) o‘rniga jismoniy shaxsning identifikatsiya raqami — JShShIR joriy etildi. Biroq, hozirgacha ko‘pchilik uning nima ekanligini va qanday aniqlash mumkinligini bilmaydi. Shuning uchun quyida JShShIR ya'ni PINFL haqida to'liq ma’lumot beramiz.

O‘zbekistonda fuqarolar davlat hokimiyati organlari va tashkilotlarga ariza, shikoyat yoki takliflar bilan murojaat qilish huquqiga ega. Bunday murojaatlar turli masalalar bo‘yicha bo‘lishi mumkin: maishiy muammolardan tortib, huquqiy nizolargacha. To‘g‘ri javob yoki yordam olish uchun arizani qanday yozish va uni qayerga yuborishni to’g’ri bajarish muhim.

Mamlakatda ro‘yxatdan o‘tish — barcha sayyohlar uchun muhim qadamdir. Agar siz chet ellik yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxs bo‘lsangiz, ikki xil imkoniyat mavjud: vaqtinchalik yoki doimiy yashash. Shunga qarab, jarayon biroz farq qilishi mumkin, lekin maqsad bitta — mamlakatda qonuniy asosda ekanligingizni rasman tasdiqlash kerak.

Oila poliklinikasi va qishloq vrachlik punkti — bu bizning sog‘lig‘imizning haqiqiy tayanchlaridir. Ushbu tibbiyot muassasalari bizga eng yaqin joyda joylashgan bo‘lib, biror xastalik yetganda, birinchi bo‘lib yordamga keladi. Poliklinikalar va vrachlik punktlari mahallalar, qishloqlar va boshqa aholi punktlaridagi aholining sog‘lig‘iga g‘amxo‘rlik qilishadi, ularning kasbiy mahorati va e'tibori shu joylarda juda zarur.

O‘zbekistonda STIRni (soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami) olish endi juda oddiy bo‘lib qoldi. Endi ortiqcha yugurishlar va navbat kutishga hojat yo‘q — barcha jarayon onlayn tarzda amalga oshiriladi. Davlat Soliq Qo‘mitasi har bir fuqaroga o‘zining soliq to‘lovchining identifikatsiya raqamini (STIR) uyidan chiqmasdan turib bilish imkoniyatini taqdim etadi.

O‘zbekistonda kam ta'minlangan oilalarga ijtimoiy yordam – bu davlat siyosatining muhim yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi va 2024-yilda ushbu tizimda sezilarli o‘zgarishlar amalga oshirildi. 2024-yilning may oyidan boshlab ijtimoiy nafaqalarni taqdim etish tartibi qayta ko‘rib chiqildi, bu yordamga muhtojlar uchun yanada qulay va ochiq bo‘ldi. Asosiy yangiliklardan biri bu arizalarni onlayn tarzda Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali (YaIDXP) orqali topshirish imkoniyatining paydo bo‘lishi bo‘ldi, bu xizmat 2024-yil 1-apreldan boshlab joriy etilgan. Bu esa yordam olish jarayonini yanada qulay va tezroq amalga oshirish imkonini berdi.

Chet elga safar — jiddiy masala va u hujjatlar va qoidalarga katta e’tibor qaratishni talab qiladi. Hatto bolangiz bir necha oylik boʻlsa ham, uning uchun alohida xorijga chiqish pasporti rasmiylashtirilishi lozim. Ota-onalar pasportiga bolani kiritish amaliyoti endi mavjud emas — endi har bir bola uchun alohida hujjat zarur.

O‘zbekistonda tibbiyot sohasi nafaqat nufuzli, balki katta mas’uliyatni ham talab qiladigan kasbdir. Shifokorlar, farmatsevtlar va o‘rta tibbiyot xodimlari nafaqat o‘z vazifalarini bajarishlari, balki doimiy ravishda bilim va ko‘nikmalarini takomillashtirib borishlari shart. Chunki tibbiyot rivojlanishda davom etmoqda: yangi davolash usullari, zamonaviy dori vositalari va texnologiyalar paydo bo‘lmoqda. Zamonga mos ravishda qadam tashlash va rivojlanishda ortda qolmaslik uchun tibbiyot xodimlari muntazam ravishda malakalarini oshirishi va qayta tayyorlanishi kerak. Keling, O‘zbekistonda bu jarayon qanday tashkil etilganini ko‘rib chiqamiz.

Har bir talaba boshqa o‘quv yurtiga o‘tish, akademik ta’til olish yoki uzoq tanaffusdan so‘ng qayta tiklanish zaruratiga duch kelishi mumkin. Talabalarni ko‘chirish, tiklash va chetlatish jarayonlari davlat huquqiy me’yorlari bilan tartibga solinadi va barcha jarayonlarni to‘g‘ri bajarish talab qilinadi. Bu jarayonlar qiyin ko‘rinishi mumkin, ammo belgilangan qoidalarga amal qilsangiz, ko‘plab muammolarni oldini olishingiz va o‘qishni muvaffaqiyatli davom ettirishingiz mumkin.

Agar O‘zbekistonda biometrik pasportingizni yo‘qotib qo‘ygan bo‘lsangiz, avvalo vahimaga tushmaslik va tezkorlik bilan harakat qilish kerak. Avvalo, doimiy ro‘yxatga olingan joyingizdagi ma'lumotlarni to‘plash punktiga murojaat qilishingiz kerak. Bu yerda yo‘qotilgan pasportingizni darhol bekor qilingan deb belgilashlarini so‘rang. Bu sizni pasportdan firibgarlar tomonidan foydalanish bilan bog‘liq mumkin bo‘lgan muammolardan himoya qiladi.

O‘zbekistonda "Temir daftar" deb nomlangan ijtimoiy dastur mavjud. Bu oddiy ro‘yxat emas, balki haqiqiy ma'lumotlar bazasi bo‘lib, u yerga hayotiy qiyinchiliklarga duch kelgan oilalar kiritiladi. Ushbu oilalar mahalliy hokimiyat organlari tomonidan nazorat qilinib, ularning muammolari qayd etiladi va ularga yordam berish choralari ko‘riladi.

Bolalar bog‘chasi — bu bola va uning ota-onalari hayotida muhim bosqichdir. Ammo shu bilan birga, to‘lov bilan bog‘liq ko‘plab savollar paydo bo‘ladi. Keling, hammasini tushunib olaylik, shunda hammasi aniq bo‘ladi.

Agar siz 16 yoshga to‘lgan bo‘lsangiz va familiya, ism yoki otangizning ismini o‘zgartirishga qaror qilgan bo‘lsangiz, bu jarayon yashash joyingizdagi FHDYO organiga ariza berishdan boshlanadi. Eng muhimi, pasport yoki boshqa shaxsni tasdiqlovchi hujjat bo‘lishi kerak. Agar pasportingiz hali yo‘q bo‘lsa, tug‘ilganlik guvohnomasi talab qilinadi. Ammo shunchaki familiya yoki ismingizni hech kim o‘zgartirib bermaydi – buning uchun ichki ishlar organlaridan xulosa kerak bo‘ladi.

Nikohni ro‘yxatdan o‘tkazish — muhim voqea bo‘lib, u ma’lum tayyorgarlikni talab qiladi. O‘zbekistonda bu jarayon o‘ziga xos qoidalarga ega, bu haqida oldindan bilib olish foydali, shundagina hammasi muammosiz va ortiqcha tashvishlarsiz amalga oshishi mumkin.

O‘zbekistonda "Ayollar daftari" dasturi qiyin hayotiy vaziyatga tushib qolgan ayollarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan keng qamrovli tashabbusdir. Ushbu dastur ayollarga ish topish, uy-joy sharoitlarini yaxshilash yoki o‘z biznesini tashkil qilish kabi dolzarb muammolarni hal etishga yordam beradi. Bu dastur mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy siyosatida muhim qadam bo‘lib, u turli toifadagi ayollarni qamrab oladi va ularga individual yondashuv orqali haqiqiy yordam ko‘rsatadi.

“Yoshlar daftari” - bu qiyin hayotiy vaziyatlarga tushib qolgan yoshlarni qo‘llab-quvvatlash tizimidir. Ushbu reyestr ishga joylashish, ijtimoiy yordam, ta’lim, iqtisodiy va huquqiy ko‘makka muhtoj yoshlarning muammolarini aniqlash uchun yaratilgan. Dasturning maqsadi nafaqat dolzarb muammolarni hal qilish, balki yoshlarning kelgusida rivojlanishi va o‘zini namoyon etishi uchun sharoit yaratishdir.

O‘zbekistonda ajralish jarayoni murakkab kechishi mumkin, ayniqsa u ko‘plab holatlar va qonuniy talablar bilan bog‘liq bo‘lganda. Nikohni bekor qilish O‘zbekistonning oila kodeksi bilan tartibga solinadi va aniq bosqichlar hamda muayyan tartib-qoidalarni o’z ichiga oladi. Keling, O‘zbekistonda ajrashish jarayoni qanday amalga oshirilishini, qaysi hujjatlar kerak bo‘lishini va bu jarayonni yakunlash uchun qanday bosqichlarni bosib o‘tish kerakligini ko‘rib chiqamiz.

O‘zbekistondagi davlat tez tibbiy yordam xizmati — har doim yordamga shay bo‘lgan oq xalatli haqiqiy qahramonlardir. Ular kun-u tun, kecha-yu kunduz, yoshi kattami yoki bolami, kimga yordam kerak bo‘lsa, har lahzada chaqiruvga chiqishga tayyor. Ular nafaqat voqea joyida hayotni saqlab qolishadi, balki bemorlarni kasalxonaga kuzatib, yo‘lda ularning xavfsizligini ta’minlaydi.