Haydovchilar uchun jarima ballari tizimi joriy etilmoqda
Foto: yandex.ru
O'zbekistonda yo'l harakati qoidalarini (YHQ) buzganlik uchun haydovchilarga jarima ballari tizimini joriy etishni nazarda tutuvchi qonun kuchga kirdi. Mazkur qonun 2025-yil 20-fevralda prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan imzolandi. Ushbu qonunga muvofiq, har bir YHQ buzilishi uchun haydovchiga asosiy jazo (jarima) bilan birga jarima ballari ham qo'shiladi. Bir martalik qoidabuzarlik uchun maksimal ball - 2 ball.
Jarima ballari tizimi qanday ishlaydi?
Jarima ballari Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadigan muayyan YHQ buzilishlari uchun hisoblanadi. Ballar quyidagi kabi qoidabuzarliklar uchun hisoblanishi taxmin qilinmoqda:
- Tezlikni oshirish;
- Svetoforning qizil chirog'ida o'tish;
- Noto'g'ri to'xtash yoki to'xtab turish.
Jarima ballari haydovchining bir yil davomidagi birinchi sodir etgan huquqbuzarligidan boshlab hisoblanadi . Bir yil o'tgach, barcha hisoblangan ballar avtomatik ravishda bekor qilinadi. Agar bir yil ichida haydovchi 12 ball to'plasa, u transport vositalarini boshqarish huquqidan 6 oydan 3 yilgacha muddatga mahrum qilinadi.
Qo'shimcha choralar va jarima ballari
Qonunda shuningdek, jarima ballarini hisoblashga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan qoidabuzarliklar uchun alohida ma'muriy jazolar ham joriy etilgan:
- Avtotransportda yo'lovchilarni tashish qoidalarini buzish;
- Yo'l-transport hodisasi (YTH) ishtirokchilari tomonidan YTH sodir bo'lgan joyni tark etish.
E-jarimaball
Hisoblangan ballarni hisobga olish uchun O'zbekistonda YHQ buzilishlari va jarimalarni ro'yxatga olish uchun qo'llaniladigan elektron tizim - E-jarimaball tizimidan foydalaniladi. Haydovchida 8 ball to'planganda, unga SMS orqali ogohlantirish yuboriladi. 12 ballga yetganda takroriy ogohlantirish yuboriladi. E-jarimaball tizimi yangi jarima ballari tizimini amalga oshirishda asosiy rol o'ynashi, qoidabuzarliklarni avtomatik ravishda hisobga olish va nazorat qilishni ta'minlashi kutilmoqda.
Ehtimoliy oqibatlar
Jarima ballari tizimini joriy etish O'zbekistonda yo'l harakati xavfsizligini oshirishga qaratilgan. Ushbu chora YHQ buzilishlari sonini kamaytirishga va haydovchilarning mas'uliyatini oshirishga yordam berishi kutilmoqda. Bundan tashqari, huquqdan mahrum qilish muddati tugagach, haydovchi haydovchilik guvohnomasini olish uchun imtihonni qayta topshirishi shart bo'ladi. Bu haydovchining YHQ bo'yicha bilimlarini yangilagani va transport vositasini xavfsiz boshqarishga tayyorligiga ishonch hosil qilish imkonini beradi.
Yangi tizim haydovchilarni yo'llarda o'zini tutishida va YHQga rioya qilishda mas'uliyatliroq bo'lishga undashi kutilmoqda. Jarima ballarining mavjudligi va huquqdan mahrum qilish xavfi potensial qoidabuzarlar uchun jiddiy to'siq bo'lishi mumkin.
Xulosalar
Jarima ballari tizimini joriy etish - O'zbekistonda yo'l harakati xavfsizligini oshirish yo'lidagi muhim qadam. U YHQni qo'pol ravishda buzuvchilarga samaraliroq ta'sir o'tkazish va avariya holatlarining oldini olishga qaratilgan. Ushbu tashabbusni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun turli xil qoidabuzarliklar uchun ball hisoblashning aniq mezonlarini ishlab chiqish, tizimning shaffofligini va haydovchilar uchun ma'lumotlarning ochiqligini ta'minlash muhimdir. Bundan tashqari, yangi tizimning ishlash prinsiplari va uning yo'llarda xavfsizlikni oshirishdagi ahamiyatini tushuntirish uchun axborot kampaniyalarini o'tkazish kerak.
Mazkur maqolani tayyorlashda O'zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va Oliy Majlis Qonunchilik palatasi kabi rasmiy manbalar, shuningdek, axborot agentliklari materiallaridan foydalanildi.
