PINFL nima va uni qanday aniqlash mumkin?
Foto:youtube.com Kanal: ЕПИГУ/ЯИДХП
JShShIR nima?
JShShIR — O'zbekiston fuqarolariga beriladigan 14 xonali noyob raqamdir. Bu raqam biometrik pasportning quyi qismida ko'rsatiladi va fuqaroning jinsi, tug'ilgan sanasi, shahar kodi va tartib raqami haqida ma'lumotni o'z ichiga oladi.
JShShIR insonga pasport berilganida tayinlanadi va umri davomida o'zgarmaydi. Shu sababli u jismoniy shaxslarni yagona identifikatsiya qilish tizimining asosiga aylangan. Fuqarolar turli holatlarda pasportlarini almashtiradilar, bu esa hujjatning seriyasi va raqami o'zgarishiga olib keladi. Shunday qilib, pasport ma'lumotlariga asoslangan bazada yangi shaxs paydo bo'ladi. Bu raqam esa fuqaroga biriktirilgan o'zgarmas va yagona raqamdir.
JShShIR davlat va bank xizmatlaridan foydalanishni ancha osonlashtiradi, ma'lumotlarning aniqligi va dolzarbligini oshiradi hamda davlat organlari faoliyatining samaradorligini oshiradi.
JShShIR (PINFL) qayerda kerak?
Quyidagi maqsadlar uchun ishlatiladi:
- Soliq xizmatlari: soliq to'lash, soliq chegirmalarini olish, soliq hisobotini taqdim etish.
- Davlat xizmatlari: pasport olish, haydovchilik guvohnomasini olish, ko'chmas mulkni ro'yxatdan o'tkazish, ijtimoiy nafaqalarni rasmiylashtirish va boshqalar.
- Bank xizmatlari: bank hisob raqamlarini ochish, kreditlar olish, pul o'tkazmalari.
- Boshqa xizmatlar: o'quv yurtlariga kirish, chiptalar sotib olish, mehmonxonalarda ro'yxatdan o'tish va boshqalar.
2022-yildan boshlab jismoniy shaxslar to'lov hujjatlarida INN o'rniga JShShIRni ko'rsatishni boshladilar. Bu qadam fuqarolarni yagona identifikatsiya qilish va davlat organlari o'rtasidagi hamkorlikni yaxshilash imkonini beradi, ma'lumotlarning takrorlanishini bartaraf etadi va xatolik ehtimolini kamaytiradi.
JShShIRni (PINFLni) qanday aniqlash mumkin?
Biometrik pasport yoki ID-kartaga ega O'zbekiston fuqarolari ID raqamlarini aniqlash uchun hech qayerga murojaat qilishlari kerak emas. Ular allaqachon bu raqamiga ega:
- Biometrik pasportda: JShShIR ID kartaning suratli sahifasining quyi qismida chop etilgan.
ID kartada shaxsiy raqam alohida bo‘limda ko‘rsatilgan. Qog‘oz pasportga ega bo‘lganlar esa, rasmda ko‘rsatilgani kabi pasportdagi kod raqamlarini ko‘rishlari kerak. Foto: 100habits.ru
Agar ID karta yoningizda bo‘lmasa yoki raqamni tekshirmoqchi bo‘lsangiz, quyidagi xizmatlardan foydalanishingiz mumkin:
- O‘zbekiston Soliq qo‘mitasi saytida: my.soliq.uz
- Davlat xizmatlari markazlarida (DXM): my.gov.uz
Xorijiy fuqarolar va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar uchun JShShIR (PINFL)
O'zbekistonda yashash guvohnomasiga ega xorijiy fuqarolar va fuqaroligi bo'lmagan shaxslar (IR va BG seriyali pasportlar) uchun ham JShShIR — davlat xizmatlarini ko'rsatishda shaxsni tasdiqlovchi yagona identifikator hisoblanadi.
Ushbu shaxslarni Yagona ID tizimida ro'yxatdan o'tkazish uchun jismoniy shaxsning shaxsiy ID raqamini olish talab qilinadi.
Chet el fuqarolari JShShIRni davlat xizmatlari markazlarida hamda vaqtincha (ariza asosida) yoki doimiy (yashash guvohnomasini olayotganda) ro'yxatga olingan joyi bo'yicha ichki ishlar organlarining migratsiya va fuqarolikni rasmiylashtirish bo'limlariga borib olishlari mumkin.
Shaxsiy ID raqamini davlat xizmatlari markazlari orqali olish uchun zarur hujjatlar:
- Pasport;
- Oq fonda elektron shaklda fotosurat;
- Ishonchnoma (agar JShShIR vakil orqali olinayotgan bo'lsa).
Shaxsiy ID raqamini ichki ishlar organlarining migratsiya va fuqarolikni rasmiylashtirish bo'limlari orqali olish uchun zarur hujjatlar:
- Pasport;
- Chet el fuqarosini ro'yxatdan o'tkazish to'g'risidagi guvohnoma.
JShShIRni (PINFLni) qo'llashda texnik xatolar va ularni tuzatish usullari
JShShIR (PINFL) raqamisiz ishga joylashish yoki bankka murojaat qilishning iloji yo'q. Biroq, ba’zida yangi olingan identifikator Yagona milliy soliq tizimida ro'yxatdan o'tmagan bo'lishi mumkin. Tizim “fuqaro tashqi bazada topilmadi” degan xatoni chiqaradi. Milliy soliq tizimi ma'lumotlarni Shaxsiylashtirish markazi bazasidan oladi. Shuning uchun, agar bunday xato yuzaga kelsa, fuqaro pasport stolida uning JShShIR bazaga kiritilganligini tekshirishi kerak. Agar tizimga kiritilgan bo'lsa, Milliy soliq tizimi xizmat ko'rsatish markaziga murojaat qilish kerak. Bu xato ikki tizim o'rtasidagi texnik nosozlik natijasi bo'lishi mumkin.
Yana bir xato — pasportni ID-kartaga almashtirganda identifikator raqamining o'zgarishi. Qoidaga ko'ra, bunday bo'lmasligi kerak, chunki JShShIR jismoniy shaxsga bir marta tayinlanadi va hujjatlar o'zgarganda ham umri davomida o'zgarmaydi. Ammo amaliyotda texnik xatolar yuz berishi mumkin. Agar bunday holat yuzaga kelsa, fuqaro pasport stoliga murojaat qilib, xatoni ko'rsatishi va uning tuzatilishini kutishi kerak bo'ladi.
