Elektr energiyasi uchun yangi hisob-kitob kiritildi: 1-maydan nimalar o‘zgardi?

O‘zbekiston hukumati aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash maqsadida elektr energiyasi uchun yangi tariflarni tasdiqladi. Vazirlar Mahkamasining 194-sonli qarori bilan joriy etilgan ushbu o‘zgarishlar joriy yilning 1-may sanasidan e’tiboran amal qila boshladi. Eng muhim yangilik – iste’mol hajmiga qarab tabaqalashtirilgan tariflar tizimidagi o‘zgarishdir. Ushbu o‘zgarishlar iste’molchilar uchun nimalarni anglatishini batafsil ko‘rib chiqamiz.

Tariflar tizimi qanday yangilandi?

Asosiy e’tibor iste’mol hajmi bo‘yicha tariflar jadvalini takomillashtirishga qaratildi. Ilgari 201 dan 1000 kV⋅soatgacha bo‘lgan yagona iste'mol oralig‘i mavjud edi. Endilikda narxlarni yanada aniqroq belgilash va iste'molchilarni rag'batlantirish maqsadida bu oraliq ikkita alohida pog‘onaga ajratildi: 201 dan 500 kV⋅soatgacha va 501 dan 1000 kV⋅soatgacha.

1-maydan boshlab 1 kV⋅soat elektr energiyasi uchun quyidagi narxlar belgilandi: oyiga 200 kV⋅soatgacha iste’mol uchun – 600 so‘m (avvalgi narx 450 so‘m edi). Yangi kiritilgan 201-500 kV⋅soat oralig‘ida – 800 so‘m. 501-1000 kV⋅soat oralig‘ida esa – 1000 so‘m. Taqqoslash uchun, avval 201 dan 1000 kV⋅soatgacha bo‘lgan butun oraliq uchun yagona 900 so‘mlik tarif amal qilar edi. Bundan yuqori hajmlar uchun tariflar ham mos ravishda oshirildi.

Yangi tariflar hamyoningizga qanday ta’sir ko‘rsatadi?

Energetika vazirligining rasmiy ma’lumotiga ko‘ra, 201-500 kV⋅soatlik yangi oraliq uchun avvalgi 900 so‘m o‘rniga 800 so‘mlik pasaytirilgan tarifning joriy etilishi, bazaviy tarifning (200 kV⋅soatgacha bo‘lgan iste'mol uchun) oshirilishini qisman qoplashi ko‘zda tutilgan. Bu bilan o‘rta miqdorda elektr energiyasi iste’mol qiluvchi xonadonlarning umumiy xarajatlari oshishining oldini olish maqsad qilingan.

Idora tomonidan keltirilgan hisob-kitobga ko‘ra, oyiga jami 500 kV⋅soat elektr energiyasidan foydalanadigan oilaning oylik to‘lovi 360 000 so‘mni ((200 kV⋅soat * 600 so‘m) + (300 kV⋅soat * 800 so‘m)) tashkil etadi. Vazirlik ta'kidlashicha, bu miqdor, yangi tabaqalanish joriy etilmasdan avvalgi tariflar bo‘yicha ham aynan shu hajm uchun to‘lanadigan summaga tengdir.

Shu bilan birga, oyiga 500 kV⋅soatdan ko‘proq elektr energiyasi iste’mol qiladigan xonadonlar uchun to‘lovlar miqdori sezilarli darajada oshadi. Bunga nafaqat narxlarning umumiy ko‘tarilishi, balki 501-1000 kV⋅soatlik oraliq uchun endilikda 1000 so‘mlik yuqoriroq tarif qo‘llanilayotgani ham asosiy sabab bo‘lmoqda.

Narxlar har yili oshadi: Indeksatsiya qanday ishlaydi?

Tasdiqlangan Hukumat qarorida kelajakda narxlarni o‘zgartirishning aniq mexanizmi ham belgilab qo‘yildi. Unga ko‘ra, har yili 1-may sanasidan boshlab elektr energiyasi va tabiiy gaz tariflari yiliga bir marta indeksatsiya qilinadi, ya'ni qayta ko'rib chiqiladi. Indeksatsiya miqdori bevosita mamlakatdagi yillik inflyatsiya darajasiga bog‘liq bo‘ladi.