Oʻzbekiston yoʻllarida ruxsat etilgan tezlik boshqa davlatlardan qanday farq qiladi?
Foto: xabardor.uz
Tezlik chegaralarini taqqoslash
| Davlat | Aholi punktlari (km/soat) | Shaharlararo yo‘llar (km/soat) | Avtomagistral (km/soat) | Jarimasiz tezlikni oshirish chegarasi (km/soat) | Dastlabki jarima miqdori | Guvohnoma qaysi tezlikda olinadi |
| O‘zbekiston | 60-70 | 100 | 100 | 5 | 25,7 AQSH dollari (330 ming so'm) | Belgilangan chegarani yiliga 2 dan 4 marta oshirganda |
| Ukraina | 50 | 90 | 110-130 | 10 | 8,2 AQSH dollari (340 grivna) | Belgilangan chegaradan 50 km/soatga oshsa |
| Qirg'iziston | 60 | 90 | 110 | 10 | 11,6 AQSH dollari (1000 som) | Belgilangan chegaradan 60-80 km/soatga oshsa |
| Gruziya | 60 | 90 | 110 | 10 | 18,3 AQSH dollari (50 lari) | Ballik tizim* |
| Armaniston | 60 | 90 | 110 | 10 | Har bir km uchun 2,6 AQSH dollari (ming dram) | Belgilangan chegaradan 80 km/soatga oshsa |
| Qozog'iston | 60 | 90 | 110 | 10 | 38,1 AQSH dollari (18 460 tenge) | Bir yil davomida belgilangan chegaradan 20-40 km/soatga 3 martadan oshsa |
| Ozarbayjon | 60 | 90 | 110 | 10 | 5,8 AQSH dollari (10 manat) | Ballik tizim* |
| Belarusiya | 60 | 90 | 120 | 10 | 12,2 AQSH dollari (40 belarus rubli) | Bir yil davomida belgilangandan 20 km/soatga 2 martadan oshsa |
| Rossiya | 60 | 90 | 110-130 | 20 | 5,1 AQSH dollari (500 rubl) | Belgilangan chegaradan 80 km dan ortiq bo'lsa |
| Turkiya | 50 | 90 | 110-140 | joriy limitning 10% | 44 AQSH dollari (1 508,5 lira) | Ballik tizim* |
Valyutalar konverteri
MDH davlatlarida yo‘l harakati tezligi bo‘yicha qoidalar har xil belgilangan. Odatda, aholi punktlarida ruxsat etilgan maksimal tezlik 50-60 km/soat atrofida.
Masalan, O‘zbekistonda 2023-yil 1-apreldan e’tiboran Toshkent, Nukus va viloyat hamda tuman markazlarida maksimal tezlik 70 km/soatdan 60 km/soatgacha tushirildi. Ushbu o‘zgarish faqat tuman va viloyat markazlari, shuningdek, poytaxtga tegishli. Tuman markazlariga kiraverishda «Tuman Markazi» yozuvi bilan maxsus belgilar o‘rnatildi.
Markaz bo‘lmagan aholi punktlarida esa maksimal tezlik 70 km/soat bo‘lib qolmoqda.
Foto: autostrada.uz
Shaharlararo yo‘llarda ko‘pchilik davlatlarda maksimal tezlik 90-100 km/soat qilib belgilangan. Avtomagistrallarda esa tezlik chegarasi deyarli barcha davlatlarda 110 km/soat atrofida.
Ko‘p davlatlarda tezlik cheklovini 10 km/soatga oshirganlik uchun jarima solinmaydi. Rossiyada bu limit eng yuqori bo‘lib, 20 km/soatni tashkil etadi. O‘zbekistonda belgilangan chegaradan 5 km/soatgacha bo‘lgan tezlik oshirilishi uchun jarima solinmaydi.
Jarimalar miqdori ham davlatlar o‘rtasida farqlanadi: Rossiyada minimal jarima 500 rubl bo‘lsa, Turkiyada qoidabuzarlik uchun jarima miqdori nisbatan yuqori, ya’ni 44 dollargacha yetishi mumkin.
Oylik ish haqidan qancha qismi jarimaga sarflanadi?
| Davlat | Dastlabki jarima miqdori (AQSH dollarida) | O‘rtacha oylik daromad (AQSH dollarida) | Ish haqidan qancha foiz jarima to‘lanadi (%) |
| Rossiya | 5,1 | 840 | 0,61% |
| Ozarbayjon | 5,8 | 589 | 0,98% |
| Ukraina | 8,2 | 522 | 1,57% |
| Belarusiya | 12,2 | 700 | 1,74% |
| Armaniston | 13,0 (5 km) | 726 | 1,79% |
| Gruziya | 18,3 | 700 | 2,61% |
| Qirg‘iziston | 11,6 | 400 | 2,90% |
| Turkiya | 44 | 800 | 5,50% |
| O‘zbekiston* | 25,7 | 400 | 6,43% |
| Qozog‘iston | 38,1 | 530 | 7,19% |
*O'zbekiston statistika agentligining nominal hisoblangan o' rtacha oylik ish haqi bo 'yicha
ma' lumotlari asosida.
*Ballik tizim
Gruziya, Turkiya va Ozarbayjonda yo‘l qoidalari buzilganida jarima ballari tizimi qo‘llaniladi.
- Gruziya: Haydovchiga yo‘l qoidalarini buzganlik uchun 2-6 ball beriladi. Agar ball miqdori 15 dan oshsa, haydovchi bir necha oyga haydovchilik huquqidan mahrum qilinadi.
- Turkiya: Bu davlatda haydovchi 20 ball to‘plagach, uch oyga haydovchilik guvohnomasidan mahrum qilinadi. Takroriy qoidabuzarliklar uchun jazolar kuchayadi va jiddiy holatlarda qamoq jazosi qo‘llanishi mumkin.
- Ozarbayjon: 12 ball to‘planganda, haydovchi vaqtincha transport vositasini boshqarish huquqidan mahrum qilinadi.
Tizim davlatlarga qarab farqlanadi, lekin asosiy maqsad — yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash va qoidabuzarliklarni kamaytirish.
2024-yil, dekabr oyi o'rtalaridan boshlab Qozog'istonda o'rtacha tezlikni oshirganlik uchun jarima joriy etiladi. Kameralar avtomobil ikki nuqta orasidagi masofani qancha vaqt ichida bosib o'tganini qayd etib, o'rtacha tezlikni hisoblaydi. Agar haydovchi belgilangan vaqtdan tezroq harakat qilsa, unga jarima solinadi.
