Tailandga borishdan oldin nimalarni bilishingiz kerak?

Tailandga sayohat to‘g‘risidagi ba’zi jihatlardan oldindan xabardor bo‘lsangiz, keraksiz xarajatlardan va noxush holatlardan qochishingiz mumkin. Biz ushbu mamlakatga sayohat qilishda bilishingiz muhim bo‘lgan asosiy tavsiyalarni to‘pladik. 

Tailandning eng mashhur yo‘nalishlari Bangkok, Pattaya, Pxuket va Samui oroli hisoblanadi. Maslahatlarimiz ushbu shaharlarning barchasiga tegishli.

Tailand valyutasini sotib olish

Tailand valyutasi bat deb nomlanadi. Tailandga sayohat qilishdan oldin, batning dollarga nisbatan o‘zgarishini kuzatib boring. Bat o‘zgaruvchan valyutadir, barcha pullaringizni birdaniga batga almashtirishga shoshilmang. Mamlakatga yetib kelgandan keyin dastlabki xarajatlar uchun oz miqdorda naqd pulni olib yurish, qolganini esa safar davomida kerak bo‘lganda almashtirish tavsiya etiladi. 

Tailandga yetib kelganingizdan so'ng, aeroportda faqat dastlabki kichik xarajatlar uchun (transport va ichimlik suvi) yetarli miqdorda pul almashtirishni tavsiya qilamiz. Mehmonxonalardagi va aeroportdagi ayirboshlash shoxobchalari past kurs tufayli yaxshi tanlov emas. Shahar ichida kurs ayriboshlash uchun ancha yaxshi narx topishingiz mumkin. 

Pulni faqat bank filiallarida almashtirishga harakat qiling. Agar valyuta ayirboshlash uchun bank filiallarini topa olmasangiz, "SuperRich" "Value +" va "T. T. Currency Exchange" kabi rasmiy saytlari mavjud bo‘lgan shoxobchalardan foydalanishingiz mumkin. 

Ko‘chalardagi noma’lum shoxobchalarda valyuta ayirboshlashni tavsiya qilmaymiz. Bunday joylarda valyuta kursi pastroq bo‘lishi yoki firibgarlarga uchrash xavfi mavjud.

Valyuta kursini ayirboshlash uchun ma’lum bir usulni tanlashdan oldin, yakuniy to‘lovni solishtirishda ayirboshlash to‘lovi yoki boshqa qo‘shimcha to‘lovlar mavjudligiga e’tibor bering.

Pul ayriboshlash shoxobchalaridan biri. Foto: tourister.ru

Tailandda transport turini tanlash

Tailandning har bir shahrida o'z transport tizimi mavjud.

Bangkokda avtobus va metro sayyohlar uchun qulay transport hisoblanadi. Aeroportdan Bangkok markaziga taksida sayohatning narxi taxminan 400 batni, konditsionerli avtobusda esa 150 batni tashkil qiladi. Lekin aynan metro aeroportdan shahar tomonga harakatlanuvchi sayohatchilar uchun afzal tanlov hisoblanadi. Metro yo‘nalishlarini karta yordamida o‘rgansangiz bo‘ladi. Metrodagi aniq narxlarni esa metroning sayti orqali avvaldan ko‘rib olishingiz mumkin.

Bangkok metro yo'nalishlari xaritasi. Foto: dzen.ru

Skuterlar Bangkokdan tashqari hamma joyda mashhur transport vositasidir. Skuter yoki suv mopedini ijaraga olayotganda, ixtisoslashgan kompaniyalar bilan bog‘laning. Ular transportning yaxshi texnik holatini va transport vositasini sug‘urtalashni kafolatlaydi. Biroq, pasportingizni garov sifatida qoldirmang va miqdori aniq belgilanmagan shartnomalarni imzolamang. Mutaxassislar har qanday transport vositasini ijaraga olish uchun faqat "Avis" yoki "Budget" kabi rasmiy kompaniyalar bilan bog‘lanishni tavsiya qiladilar. 

Tuk-tuklar Tailandda sayyohlar uchun eng mashhur transport vositasidir. Lekin ular qimmat transport vositasi hisoblanadi. Tuk-tuk narxlari bir necha kilometr uchun 100 batdan boshlanadi. Tuk-tuklardan foydalanmoqchi bo‘lsangiz, sayohat narxini oldindan kelishib oling. 

Tuk-tuk deb ataladigan transport vositasi. Foto: triptodream.ru

Songteo Tailanddagi muntazam transport hisoblanadi. Songteolarni mikroavtobuslar (marshrutkalar) bilan solishtirsa bo‘ladi. Songteo pikap ko‘rinishida bo‘lib, standart kuzov o‘rniga yo‘lovchilarni tashish uchun mo‘ljallangan maxsus o‘rindiqlar bilan jihozlangan. Pattaya va Pxuketda bunday transport turini tuk-tuk deb atashlari ham mumkin. Ko‘pincha gidlar o‘z hikoyalarida bu xatolikka yo‘l qo‘yadilar. Shu sababli sayyohlar bu oson so‘zni eslab qoladilar va o‘xshash transportlarni tuk-tuk deb ataydilar.

Songteo deb ataladigan transport vositasi. Foto: vpta.ru

Agar taksida harakatlanmoqchi bo‘lsangiz, rasmiy taksilardan ("Taxi" va "Taxi-Meter" belgilari bilan) foydalaning. Tajribasiz sayyohlarga avtomobil va mototsikllarni ijaraga olish quyidagi sabablarga ko‘ra tavsiya etilmaydi: 

• Boshqa mamlakatlarning haydovchilik guvohnomalari Tailandda tan olinmaydi;
• Avtomobillar bizdagi kabi o‘ng tomonlama emas, chap tomonlama harakatlanadi;
• Bangkokdagi doimiy tirbandlik. 

Taksi bilan bog‘liq muammolar vujudga kelsa, sayyohlik politsiyasiga murojaat qilish kerak.

Tailandda mehmonxona tanlash

Tailandda mehmonxona tanlash sayohatingizni rejalashtirishning muhim bosqichidir, ayniqsa mamlakatda birinchi marta bo‘lganingizda. Tanlovda bir nechta asosiy omillarni hisobga olish tavsiya etiladi.

• Byudjetni belgilash — Tailand arzon mehmonxonalardan tortib hashamatli kurortlargacha bo‘lgan turli xil turar joylarni taklif qiladi. Turar joy uchun qancha pul sarflashga tayyor ekanligingizni baholang va byudjetingizga mos keladigan mehmonxonalarni qidiring. Misol uchun, 300-700 bat evaziga xonadonda kichkina xonani ijaraga olishingiz mumkin. 3 yulduzli mehmonxonalar narxi 800 dan 2000 batgacha bo‘lishi mumkin. 4 va 5 yulduzli mehmonxonalar 2500 va undan yuqori narxdan boshlanadi.
• Mehmonxonaning joylashuvi — mehmonxona plyaj yoki shahar markaziga qanchalik yaqin joylashgan bo‘lsa, narx shunchalik yuqori bo‘ladi. Shu sababli, siz uchun nima muhimroq ekanligini oldindan aniqlang: qulay yashash sharoitlari yoki plyaj va markazga yaqinlik.
• Sharhlar va reytinglar — har bir mehmonxona taqdim etayotgan xizmat sifati va qulaylik darajasi haqida tasavvurga ega bo‘lish uchun turli mehmonxonalar haqidagi boshqa sayohatchilarning sharhlarini ko‘rib chiqing. 
• Qo‘shimcha xizmatlar — sayohat vaqtida qanday qo‘shimcha xizmatlar sizga talab qilinishini aniqlang va shunday xizmatlarni taklif qiladigan mehmonxonani tanlang. Pulni tejash va qo‘shimcha qulayliklarga ega bo‘lish uchun bepul nonushta, bepul Wi-Fi va basseyn kabi qo‘shimcha xizmatlarni mehmonxona saytlarida ko‘rib chiqing.
• Mehmonxonani bron qilish — mehmonxonani oldindan bron qiling, ayniqsa sayyohlik mavsumi yoki bayram paytida. Bekor qilish va pulni qaytarish siyosatini ko‘rib chiqing. Bronlashdan keyin xonalarni almashtirish mavsumiy bandlik yoki qo‘shimcha to‘lovlar tufayli qiyinchiliklar tug‘dirishi mumkin.

Derazasi kanalga qaragan xonalarni tanlamang. U yerda qayiqlar kunduzi sayohat qiladi va mahalliy aholi kanaldan axlatxona sifatida foydalanadi. Bu esa yoqimsiz hid va shovqinni keltirib chiqaradi. Mehmonxonani bron qilishdan oldin veb-sayt orqali tanlagan xonangizdan kanalgacha bo‘lgan masofani tekshiring.

Mahalliy aholi tomonidan ifloslangan kanal. Foto: bangkokbook.ru

Tailand ko‘chalarida ovqat iste’mol qilish

Tailandda ovqat ko‘pincha qovurilib, serziravor qilib tayyorlanadi, bunday taomlar o‘rganmaganlar uchun noxush oqibatlarga olib kelishi mumkin. Shuning uchun, boshqa mamlakatda notanish taomlarni iste’mol qilishda, ayniqsa uzoq safarda ehtiyot bo‘lish kerak. 

Tananing yangi oziq-ovqatlarga qanday munosabatda bo‘lishini oldindan aytish mumkin emas. Zaharlanish holatlarida birinchi yordam dori-darmonlar to‘plami qo‘lingizda bo‘lishi muhimdir.

Tailanddagi ko'cha ovqatlari tayyorlanish jarayoni. Foto: dizelzavtrak34.ru

Bundan tashqari, boshqa mamlakat oshxonasi bilan tanishishni boshlash uchun kamroq xavfli bo‘lgan va tananing yangi sharoitlarga moslashishiga yordam beradigan oddiy meva va sabzavotlarni tanlash yaxshidir. Notanish va shubhali ko‘ringan taomlarni yemang. 

Tailand ko‘chalarida ko‘plab ko'z o'ngingizda tayyorlanadigan yaxna ichimliklar do'konlari mavjud. Ichimlik mahalliy mevalardan, misol uchun: mango, ananas, tarvuz, apelsindan tayyorlanadi. Lekin blenderga meva bilan birga ko‘p muz solinadi. Akklimatizatsiya paytida, tanadagi stress tufayli, tomoq og'rig'i paydo bo'lishi mumkin. Tropik issiqda bu juda noodatiy holat. Agar tavakkal qilishni xohlamasangiz, sotuvchiga “No ice” ya’ni "Muzsiz" deyishingiz mumkin.

Tailand ko'chalaridagi yaxna ichimliklar tayyorlanishi. Foto: dzen.ru/cekret

Tailandda massaj tanlash

Tailand o‘zining an’anaviy massaji bilan ham mashhur va bu xizmat hamma joyda mavjud. Misol uchun Pxuketda ko‘plab SPA va massaj salonlari mavjud. Massaj narxi salon darajasiga va uning qirg‘oqdan uzoqligiga bog‘liq. Dengizdan qanchalik uzoq bo‘lsa, narxlar shunchalik past bo‘ladi. Eng qimmat massaj xizmatlar yirik SPA majmualarida, klinikalarda va mehmonxonalarda mavjud. 

Karon plyajidagi "Ko‘zi ojiz odamlar massaji" ko‘pchilik sayyohlarni o‘ziga jalb etadi. Salonda massaj seanslari ko‘zi butunlay ko‘rmaydigan va ko‘zi ojiz massajchilar tomonidan amalga oshiriladi. 

Xizmatning narxi hamma joyda taxminan bir xil: 

• Klassik massajning narxi soatiga 300 batdan boshlanadi. 
• Oyoq massajining narxi 250 batdan boshlanadi. Tailand kurortlarida oyoq massaji eng arzon va mashhur massaj turi hisoblanadi. 
• Shifobaxsh o’simliklar yordamida amalga oshiriladigan massaj narxi 500 batdan boshlanadi. Bu o‘ziga xos texnikaga ega bo‘lgan Tailand massajining maxsus turi o‘simlik aralashmasi bilan to‘ldirilgan isitilgan xaltachalar yordamida amalga oshiriladi. 
• Issiq tosh massaji yoki Tosh terapiyasining narxi 800 batdan boshlanadi. Tosh massajining davomiyligi bir soatdan bir yarim soatgacha. 
• Yuz massajinin narxi 600 batdan boshlanadi. Yuz massajining o‘ziga xos xususiyati mayin harakatlar bilan amalga oshirilishi va yumshoq ta’siridadir. 
• Bosh massajining narxi 500 batdan boshlanadi. Bosh massaji stress va og‘riqni bartaraf etishga, surunkali charchoqdan xalos bo‘lishga yordam beradi.

Massaj tanlagan joyga qarab, to‘lov tizimi har-xil bo‘lishi mumkin, lekin hamma joyda odatda choy puli beriladi. Shuning uchun massajga qo‘shimcha naqd pul olib boring.

Tailandda ekskursiya tanlash

Tailandning deyarli hamma joyida sizga turli xil ekskursiyalar taklif etiladi. Ularning barchasini to‘rt guruhga bo‘lish mumkin:

• Umumiy ekskursiyalar. Bunday ekskursiyalarda barcha orollarning diqqatga sazovor joylariga sayohat tashkil etiladi. Sayyohlarning fikricha, bunday ekskursiyalarning eng qiziqarli sayohatlari Pxuketda amalga oshiriladi.
• Suv ekskursiyalari. Tailanddagi suv ekskursiyasi kichik orollar va plyajlar bo‘ylab tezyurar qayiqdagi sayohatdir. Pxuket orolidan Similan va Phi Phiga qayiq ekskursiyalari tashkil etiladi. Pxuketdan yana Phang Nga ko‘rfazi bo‘ylab Krabi arxipelaglari va boshqa o‘nlab orollarga borishingiz mumkin. Samuidan Ang Thong dengiz qo‘riqxonasiga, Koh Phangan va Koh Tao orollariga borishingiz mumkin. Samet va Koh Chang orollaridan yaqin atrofdagi kichik orollarga boradigan sayohatlar mashhur. 
• Mamlakat bo’ylab ekskursiyalar. Tailand taklif qiladigan quruqlikdagi sayohatlar orasida fillar bilan ekskursiyalar, o‘rmon va mamlakatning eng go‘zal yo‘llari bo‘ylab sharsharalarga sayohatlar, qo‘riqxonalar bo‘ylab sayr qilish va boshqalar kiradi.
• Ko‘ngilochar ekskursiyalar. Bularga turli xil kechki shoular, akvaparklar, ko‘ngilochar bog‘lar, baliq ovlash, kurort markazlari, sho‘ng‘ish, tay boksi va boshqalar kiradi. Har kim o‘z xohishiga ko‘ra o‘yin-kulgini topishi mumkin.

Fillar bilan ekskursiya. Foto: global-echo.ru

Vaqt imkon bersa, barcha to‘rt turdagi ekskursiyalarni tashkil qilish mumkin. Ammo, agar ta’til qisqa bo‘lsa, unda kamida bitta ekskursiya turini tanlash tavsiya etiladi.

Esda tutingki, ekskursiyalarni rejalashtirishda ishonchli operatorni tanlash juda muhimdir. Ekskursiya tanlashdan oldin, sayyohlar sharhlarini klook.com kabi ommaviy saytlarda diqqat bilan o'rganib chiqing. Tailandning istalgan shahrida yuzlab sayyohlik agentliklarini topish mumkin. Bir qarashda, ularning barchasi bir xil ko‘rinadi, lekin aslida narxlar ham, shartlar ham farq qiladi. Tailandda ekskursiyalarni tashkil qilish agentligini tanlashda quyidagilarga alohida e’tibor berish kerak:

• Narx. Bir nechta agentliklarning narxlari bilan tanishganingizdan so‘ng, o‘rtacha narx darajasini tushunasiz. Haddan tashqari qimmat agentliklarni va haddan tashqari arzon takliflarni tanlamang. Odatda, yuqori narxlar o‘zini oqlamaydi, badavlat sayyohlarni jalb etish uchun sun’iy ravishda narxlar ko‘tariladi. Past narx esa agentlik qulaylik va xavfsizlikda pul tejashini anglatadi.
• Sug‘urta. Sug‘urta har qanday turning narxiga kiritilishi kerak. Qanchalik qoplanishini va qaysi kompaniya uni taqdim etishini bilib oling.
• Gid. Eng arzon ekskursiyalar tailandlik gidlar bilan o‘tkaziladi. Odatda, ular o‘zbek tilida gaplashmaydilar va ingliz tilida aksentining o‘ziga xos xususiyatlari tufayli ularni tushunish juda qiyin bo‘lishi mumkin. Ko‘pincha ularning xizmati ekskursiya oxirida choy puli yig‘ish bilan chegaralanadi. Yaxshi ingliz (yoki rus) tilida so‘zlashuvchi gid xizmatlarini ko‘rsatadigan agentlikni va tajribali professional gidni qidiring.
• Guruh hajmi. Guruh qanchalik katta bo‘lsa, narx shunchalik past bo‘ladi va sayohat shunchalik noqulay bo‘ladi. 10-15 sayohatchini kutishdan ko‘ra, 40 kishini yig‘ish ancha uzoq davom etadi. Barcha sayyohlar turli mehmonxonalardan turli mikroavtobuslarda olib kelinadi. Shuning uchun, kichik guruhlar bilan ishlaydigan agentliklarga ustunlik bering.

Agentlik tanlaganingizdan so‘ng ekskursiyaga qanday mashina boradi, unda qancha yo‘lovchi borligi kabi tafsilotlarni oldindan bilib oling. Oldinda uzoq safar bo‘lsa, qimmatroq bo‘lsa ham qulayroq transportni tanlang. Bunday sayohat hayotda bir marta bo‘lishi mumkin, siz undan zavq olishingiz kerak.

Xulosa

Tailand katta mamlakat. U yerga sayohat paytida yoqimsiz vaziyatlardan qochish uchun bir nechta muhim qoidalarga amal qilishingiz kerak. Mahalliy valyutani sotib olishdan oldin, valyuta kurslarini tekshiring va banklar yoki rasmiy ayirboshlash shoxobchalarida pul almashtiring. Shahar bo‘ylab harakatlanish uchun jamoat transportidan foydalanish va taksi tanlashda rasmiy kompaniyalarni tanlash yaxshiroqdir. Mehmonxonani oldindan tanlash va barcha yashash sharoitlarini o‘rganish muhimdir. Tailand shaharlari turli ko‘cha taomlari, massajlar, ekskursiyalar va plyajdagi ta’tillar kabi ko‘ngilochar xizmatlari bilan mashhur. Ammo ularning turini tanlashdan oldin narxlarni va boshqa  tafsilotlarni oldindan o‘rganib chiqing.

Agar Tailandga tashrif buyurish tajribangiz bo‘lsa va maslahatlar bilan bo‘lishmoqchi bo‘lsangiz, ularni sharhlarda baham ko‘ring. Sizning tajribangiz boshqa sayohatchilar uchun bebaho maslahat bo‘lishi mumkin.