Nafaqa va moddiy yordam to’lash tartibi

Kimlar yordam olishlari mumkin?

Asosiy mezon – bu oilaning har bir a'zosi uchun belgilangan minimal daromad miqdori. 2024-yilda kam ta'minlangan deb hisoblanish uchun o‘rtacha oylik daromad miqdori bir kishiga 648 ming so‘m qilib belgilangan. Agar bir a'zoga to‘g‘ri keladigan daromad ushbu miqdordan oshsa, oila moliyaviy jihatdan ta'minlangan hisoblanadi va kam ta'minlanganlar toifasiga kiritilmaydi.

Nafaqalar va moddiy yordam turlari

Davlat kam ta'minlangan oilalar uchun bir necha turdagi yordamlarni taklif qiladi:

Nafaqani qanday olish mumkin?

2024-yilning aprel oyidan boshlab ijtimoiy nafaqalarni olish uchun ariza topshirish tartibi YaIDXP orqali onlayn rasmiylashtirish imkoniyati tufayli soddalashtirildi. Ariza topshirish uchun portalda ro‘yxatdan o‘tish, anketa to‘ldirish va kerakli hujjatlarni yuklash talab etiladi. Asosiy hujjat – bu ariza beruvchining biometrik pasporti yoki ID-kartasi.

Ariza topshirish jarayoni quyidagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi:

1. YaIDXP portalida ro‘yxatdan o‘tish yoki unga kirish;
2. Daromad, mol-mulk va oila tarkibi haqidagi ma'lumotlarni ko‘rsatgan holda anketani to‘ldirish;
3. Arizani ko‘rib chiqish uchun Moliya vazirligiga yuborish;
4. Ariza topshirilganidan bir oy o‘tgach, natijani olish – arizani qabul qilish yoki rad etish.

Foto: yuz.uz

Nafaqani rad etish sabablari

Har qanday arizaning rad etilish ehtimoli bor. Rad etishning asosiy sabablari quyidagilar bo‘lishi mumkin:

• Bir a'zoga to‘g‘ri keladigan daromad belgilangan miqdordan (648 000 so‘mdan) oshib ketishi;
• Oila tarkibida mehnatga layoqatli, lekin ishsizlikda ro‘yxatdan o‘tmagan a'zo mavjud bo‘lishi;
• Oilada oxirgi 7 yilda ishlab chiqarilgan yangi avtomobil mavjud bo‘lishi (ba'zi hududlarda – 10 yildan yangiroq);
• Oila nomiga ro‘yxatga olingan ikkita yoki undan ortiq transport vositasi yoki ko‘chmas mulk mavjud bo‘lishi.

2024-yil yangiliklari

2024-yilning oktyabr oyidan boshlab O‘zbekistonda ijtimoiy karta joriy etiladi, bu esa nafaqalar va boshqa yordam turlarini olishni osonlashtiradi. Bu karta yordamida nafaqat oziq-ovqat mahsulotlariga subsidiya olish, balki kommunal xizmatlar va transport xarajatlariga imtiyozlar ham olish mumkin bo‘ladi.

Dastlab ushbu kartalar orqali 74 turdagi ijtimoiy nafaqa va imtiyozlarni olish imkoniyati yaratiladi. Ushbu o‘tish jarayoni fuqaro hayotini soddalashtirish bilan birga ijtimoiy yordam ko‘rsatish jarayonini ham avtomatlashtiradi.

Kam ta'minlangan oilalar uchun yana qanday imtiyozlar mavjud?

Ta'lim:

• Davlat bog‘chalarida to‘lovdan ozod etish;
• Maktablarda bepul darsliklar va bolalar uchun bepul ovqat;
• Talabalar uchun qishki kiyimlar bepul taqdim etiladi.

Sog‘liqni saqlash:

• Nogironligi bo‘lgan fuqarolar uchun bepul protez ta'minoti;
• Maxsus davolanish uchun bepul yo‘llanma berish.

Sport:

• Sport to‘garaklari uchun 50% chegirma;
• Bir necha farzandi bor oilalar uchun chegirma 70%gacha ko‘tariladi.

QQS qaytarilishi va oziq-ovqat mahsulotlari bilan yordam

Kam ta'minlangan oilalar uchun qo‘shimcha yordam choralaridan biri bu QQS qaytarilishi bo‘ldi. 2023-yilning may oyidan boshlab YIHR tizimida ro‘yxatdan o‘tgan fuqarolar go‘sht, o‘simlik moyi va tuxum kabi mahsulotlar sotib olayotganda 12% QQSni qaytarishlari mumkin. Bu imkoniyatdan foydalanish uchun Soliq ilovasini smartfonga yuklab olish va Face ID orqali tizimga kirish kerak. Har safar zaruriy oziq-ovqat mahsulotlari xarid qilinganda, xarajatlarning bir qismi QQS qaytarilishi orqali qoplanadi.

Xulosa

2024-yilda O‘zbekistonda ijtimoiy yordam tizimida muhim islohotlar amalga oshirildi, bu esa kam ta'minlangan oilalarga nafaqa va imtiyozlarni olish imkoniyatlarini ancha soddalashtirdi. YaIDXP orqali onlayn ariza topshirish imkoniyati, ijtimoiy karta joriy etilishi va ijtimoiy yordamlar ro‘yxatining kengayishi – bularning barchasi aholining moliyaviy sharoitlarini yaxshilashga qaratilgan. Ushbu o‘zgarishlar oilalarga zaruriy yordamni tezroq va osonroq olish imkoniyatini beradi, bu ayniqsa hozirgi iqtisodiy sharoitda juda muhimdir

Davlat ijtimoiy himoya tizimini yanada takomillashtirib, uni fuqarolar uchun ochiqroq, qulayroq va samaraliroq qilish yo‘lida islohotlar qilmoqda. 2024-yilgi yangiliklar esa kam ta'minlangan oilalar uchun yangi imkoniyatlar yaratadi va ularning yashash tarzini yaxshilaydi.