Ayollar daftari orqali ko‘rsatiladigan yordamlar
Dasturning maqsadi va tuzilmasi
"Ayollar daftari"ning asosiy maqsadi yordamga muhtoj ayollarni aniqlash va ularning ehtiyojlariga qarab ularga yordam ko‘rsatishdir. Dastur ishsiz qolgan, ijtimoiy va huquqiy himoyaga, psixologik yordamga yoki kasbiy tayyorgarlikka muhtoj ayollarga qaratilgan. Muhimi shundaki, ushbu dasturga kiritilish ayollarga og‘ir vaziyatdan chiqish, o‘z hayotini yo‘lga qo‘yish uchun zarur resurslar va bilimlarni olish imkoniyatini beradi.
Dastur shunday tuzilgan ediki, har bir ayol o‘z vaziyatiga qarab yordam olishi mumkin. "Ayollar daftari"ga kirish uchun ayol mahalla fuqarolar yig’iniga murojaat qilishi kerak. Ayol o‘zining hayotiy sharoitlari to‘g‘risida so‘rovnoma to‘ldiradi va ushbu ma’lumotlar asosida u biror toifaga kiritilishi mumkin.
Dasturda qamrab olingan ayollar toifalari
"Ayollar daftari" turli vaziyatdagi ayollarni qamrab oladi va ularning har biriga o‘z holatiga qarab yordam ko‘rsatadi. Bu dasturga moslashuvchanlik va turli ehtiyojlarga samarali javob berish imkonini beradi. Quyida asosiy toifalar keltirilgan:
1. 30 yoshdan oshgan ishsiz ayollar, ish qidirayotgan, lekin topa olmayotganlar. Bunday ayollar uchun dastur ish bilan ta’minlash, bo‘sh ish o‘rinlari bo‘yicha maslahatlar va hatto malakani oshirish kurslarini taklif qiladi.
2. O‘z biznesini boshlashni xohlovchi ayollar. Bu toifaga o‘z biznesini boshlamoqchi, lekin kerakli bilim va mablag‘ga ega bo‘lmagan ayollar kiradi. Dastur ularga huquqiy va moliyaviy yordam, shuningdek, hujjatlarni rasmiylashtirish va biznes-reja tuzishda yordam beradi.
3. Kam ta’minlangan, boquvchisi yo’q ayollar. Bunga bevalar, ajrashgan ayollar, yolg‘iz onalar va oilaning asosiy boquvchisini yo‘qotgan ayollar kiradi. Ular moddiy yordam va uy-joy sharoitlarini yaxshilashda yordam olishi mumkin.
4. I va II guruh nogironligi bo‘lgan ayollar. Bu toifaga sog‘lig‘i tufayli ishlay olmaydigan va ijtimoiy yoki tibbiy yordamga muhtoj ayollar kiradi. Dastur ularga moddiy to‘lovlar ko‘rinishida yordam beradi, shuningdek, kerakli davolanish va reabilitatsiyani tashkil qiladi.
5. Uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj ayollar. Bu o‘z uy-joyiga ega bo‘lmagan yoki noqulay sharoitda yashayotgan ayollarga nisbatan qo‘llaniladi. Bunday ayollar uchun ijarani qoplash, ijtimoiy uy-joy ajratish yoki mavjud uy-joyni ta’mirlash ko‘rinishida yordam ko‘zda tutilgan.
6. Nogiron farzandlari bor onalar. Nogiron bolalarni tarbiyalayotgan ayollar moddiy yordam va oilani qo‘llab-quvvatlash uchun yer va qishloq xo‘jaligidan daromad manbai sifatida foydalanishda ko‘mak oladi.
Ushbu toifalardan biriga kirgan har bir ayol o‘z ehtiyojlariga asoslangan aniq yordam oladi. Muhimi, ayol faqat bitta toifaga kiritilishi mumkin, bu resurslarni maksimal darajada samarali taqsimlash va yordamni takrorlamaslik imkonini beradi.
Ayollarning muammolari va ehtiyojlarini aniqlash qanday amalga oshiriladi?
Dasturning muhim xususiyati har bir ayolning muammolarini batafsil o‘rganishga yondashishidir. Bu unga aynan shu vaqtda kerak bo‘lgan yordamni taklif qilish imkonini beradi. Buning uchun quyidagi usullar qo‘llaniladi:
- Sektor ishchi guruhlari va mahalla faollari. Har yili ular har bir uyga kirib, yordamga muhtoj ayollarni aniqlaydilar va ularning muammolarini qayd etadilar. Bu har bir hududdagi haqiqiy holatni yaratishga imkon beradi.
- “Ayollar maslahat kengashi” axborot tizimi. Bu tizim orqali ayollar dasturda ishtirok etish uchun ariza topshirishi, shuningdek, o‘z ehtiyojlari haqida xabar berishi mumkin. Ushbu tizim ayollar va ishchi guruhlar o‘rtasidagi tezkor va shaffof o‘zaro aloqani ta’minlaydi, yordam ko‘rsatish jarayonini tezlashtiradi.
- So‘rovnoma o‘tkazish. Ayollar tomonidan to‘ldirilgan so‘rovnomalar sektor vakillari va tuman hokimligi tomonidan diqqat bilan o‘rganiladi. Bu muammolarni batafsilroq aniqlash va ularni hal qilish yo‘llarini taklif qilishga imkon beradi.
So‘rovnomalar o‘rganilgandan so‘ng, yordamga muhtoj ayollar ro‘yxatga olinadi va u ro‘yxat tuman va shahar xalq deputatlari Kengashiga yuboriladi. Shunday qilib, mahalliy hokimiyat organlari darajasida har bir ayolga qanday yordam ko‘rsatilishi haqida qaror qabul qilinadi.
Dastur doirasidagi yordam yo‘nalishlari
"Ayollar daftari" dasturi ayol kiritilgan toifaga qarab turli yo‘nalishdagi yordamni qamrab oladi. Asosiy yordam turlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
1. Ish bilan ta’minlashda yordam. Ishsiz ayollarga ish topish imkoniyati taqdim etiladi. Dastur ularga nafaqat ish o‘rinlarini izlash, balki malakasini oshirishda ham yordam beradi. Qayta tayyorlash kurslari, treninglar va rezyume tayyorlash bo‘yicha maslahatlar – bularning barchasi ayollarning mehnat bozoriga qaytishiga yordam beradigan majmuaviy qo‘llab-quvvatlash vositasidir.
2. Moddiy yordam. Og‘ir moliyaviy ahvolda qolgan ayollar uchun bir martalik to‘lovlar nazarda tutilgan bo‘lib, ular eng zarur ehtiyojlar – oziq-ovqat sotib olishdan tortib kommunal xizmatlarni to‘lashgacha to’lab berilishi mumkin.
3. Biznesni tashkil qilishda yordam. O‘z ishini boshlashni orzu qilayotgan ayollar biznes yuritish masalalari bo‘yicha maslahat, huquqiy yordam, shuningdek, imtiyozli kredit va grantlardan foydalanish imkoniyatini olishlari mumkin. Bu ularga nafaqat biznesni boshlash, balki uni rivojlantirishga, o‘zlari va oilalarini barqaror daromad bilan ta’minlashga yordam beradi.
4. Uy-joy bilan ta’minlash. Uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj ayollar uchun dastur turli yordam variantlarini taklif etadi – ijara haqini qoplashdan tortib ijtimoiy uy-joy ajratishgacha. Ayrim hollarda og‘ir sharoitda yashayotganlar uchun uy-joyni ta’mirlashda yordam ko‘zda tutilgan.
5.Tibbiy yordam. Davolanish yoki reabilitatsiyaga muhtoj ayollar zarur tibbiy yordamni olishlari mumkin. Bu yordam dorilar, mutaxassislar bilan maslahatlar va shifoxonaga yotqizishni o‘z ichiga oladi. Nogironligi bo‘lgan ayollarga alohida e'tibor qaratilib, ularga uzoq muddatli davolanish yoki doimiy parvarishga ehtiyoj tug‘ilganda kerakli yordam ko‘rsatiladi.
6. Nogiron farzandlari bor oilalarni qo‘llab-quvvatlash. Nogiron farzandlarni tarbiyalayotgan ayollar nafaqat moddiy yordam, balki imkoniyatga ega bo‘lganda yer uchastkasida ish tashkil qilishda ham yordam oladi. Bu ularga farzandlarini kerakli parvarishsiz qoldirmasdan daromad topishga yordam beradi.
Dasturdan chiqarish shartlari
"Ayollar daftari" dasturidan ayol quyidagi holatlarda chiqarilishi mumkin:
1. Muammolarning barchasi hal etilganida. Agar ayol to‘liq yordam olsa va uning muammolari hal etilsa, u dasturdan chiqariladi, chunki endi qo‘llab-quvvatlashga muhtoj emas.
2. Shaxsiy istak. Ayol o‘z istagiga ko‘ra dasturdan chiqishi mumkin, agar u endi yordamga muhtoj emasligini yoki boshqa shaxsiy sabablarini hisobga olsa.
3. Ko‘chib ketish. Agar ayol mamlakatning boshqa hududiga yoki undan tashqariga ko‘chib ketsa, u dasturdan chiqariladi. Shunga qaramay, uning ma’lumotlari yangi yashash joyiga o‘tkazilishi mumkin
4. Noxolis kiritilganlik fakti aniqlanganda. Agar ayolning dasturga noqonuniy kiritilgani aniqlansa, u ro‘yxatdan chiqariladi.
5. O‘lim holati yoki qamoqqa hukm qilinganda. Ayol vafot etganda yoki ozodlikdan mahrum qilish jazosi bilan hukm qilinganda, uning nomi dasturdan chiqariladi.
Dasturning jamiyat uchun ahamiyati
"Ayollar daftari" jamiyatga katta ta’sir ko‘rsatadi, nafaqat ayollarga, balki ularning oilalariga ham yordam beradi. U ayollarning hayot sifatini yaxshilashga ko‘maklashadi, ularga rivojlanish, ishlash va o‘zlarini hamda farzandlarini ta’minlash imkonini beradi. Ushbu dastur O‘zbekistonning minglab ayollariga yangi hayotga yo‘l ochib, inqirozli vaziyatlardan chiqishga yordam beradi.
Bundan tashqari, dastur ayollarning ijtimoiy integratsiyasiga, qashshoqlik va ishsizlikka qarshi kurash, shuningdek, ayollarning biznes va mehnat faoliyatiga jalb etilishi orqali hududlarning iqtisodiy rivojlanishini qo‘llab-quvvatlaydi.