Chet ellik talaba Toshkent tibbiyot akademiyasidagi o‘qish sharoitlarini “dahshatli tush” deb atab, tanqid qildi

Hindistonlik birinchi kurs talabasining Toshkent tibbiy akademiyasini (TTA) qattiq tanqid qilgan so'nggi posti nafaqat O'zbekiston akademik muhitida, balki xalqaro talabalar orasida ham katta shov-shuvga sabab bo'ldi. O'z postida o'quv muassasasini "haqiqiy dahshat" deb atagan muallifning fikrlari g'azabli rad javoblaridan tortib, mamlakatda oliy ta'lim sifati haqida munozaralargacha turli xil reaktsiyalarni keltirib chiqardi. Keling, ushbu mojaroda nimalar yuz berganini, tanqidlarning asosliligini va jamiyatning munosabatini sinchiklab ko'rib chiqaylik.

Ta'lim tizimiga tanqid: talabani nimalar g'azablantirdi?

2025-yil may oyi boshlarida TTA birinchi kursida o'qiyotgan hindistonlik talaba Reddit platformasida o'zining salbiy tajribasini baham ko'rdi. U o'z postida akademiyadagi ta'lim jarayonini "haqiqiy dahshat" deb ta'rifladi. Muallifning so'zlariga ko'ra, asosiy muammolar o'qitish sifati va ta'lim jarayonining tashkiliy jihatlarida yuzaga kelmoqda.

"O'qitish sifati shunchalik pastki, qayerdan boshlashni ham bilmayman. Professorlar darsga kelishsa, faqat slaydlarni o'qib berishadi yoki bizni mustaqil o'rganishga majbur qilishadi", — deb yozgan talaba o'z postida.

O'qitish sifatidan tashqari, muallif xorijiy talabalar duch keladigan boshqa muammolarni ham tilga oldi. Uning tanqidi nafaqat akademik jihatlarni, balki TTAda tibbiy yo'nalishda tahsil olayotgan xorijliklar uchun umumiy muhitni ham qamrab oldi.

Hindistonlik talaba o'z postida akademiyada duch kelgan bir nechta asosiy muammolarni alohida ta'kidladi:

• O'qitish sifati: Talabaning so'zlariga ko'ra, leksiyalar slaydlarni o'qish yoki mustaqil o'rganish bilan cheklanadi. Imtihonlar oldindan taqdim etilgan PDF fayllardagi savollarga asoslanadi, bu esa, ayniqsa tibbiy ta'limda, chuqur bilim olishga xalaqit beradi.
• Til to'siqlari: O'qituvchilar ingliz tilini yaxshi bilmaydi va ko'pincha tarjimondan foydalanadi, bu xorijiy talabalar uchun o'qishni qiyinlashtiradi.
• Dars jadvalining ishonchsizligi: Darslar ko'pincha so'nggi daqiqada bekor qilinadi, va'da qilingan onlayn sessiyalar esa o'tkazilmaydi, bu talabalarni o'quv dasturini mustaqil o'zlashtirishga majbur qiladi.
• Yotoqxona sharoitlari: Talaba yotoqxonalarni antisanitariya holatda, iflos hojatxonalar, mog'or, oqayotgan quvurlar va qizamiq kabi kasalliklarning tez-tez tarqalishi bilan ta'rifladi.
• Administratsiyaning harakatsizligi: Talabaning so'zlariga ko'ra, dekan jiddiy muammolarni e'tiborsiz qoldirib, talabalarning tashqi ko'rinishi kabi mayda-chuyda narsalarga e'tibor qaratadi. TTA, Oliy ta'lim vazirligi yoki Sog'liqni saqlash vazirligidan hech qanday rasmiy izoh berilmagan.

Mahalliy talaba Samira ushbu muammolarning ba'zilarini tasdiqladi. U, masalan, dars jadvalining samarasizligini (masalan, anatomiyadan ikki hafta ichida olti dars o'rniga 12 ta leksiya) va anatomiya, fiziologiya kabi asosiy fanlarga yetarlicha soat ajratilmasligini ta'kidladi.

Talaba o'z tanqidining faqat TTA tizimiga qaratilganligini, O'zbekistonga hech qanday da'vosi yo'qligini ta'kidladi. "Mamlakat tinch, odamlar mehribon, O'zbekistonga hech qanday shikoyatim yo'q", — dedi u. Etnik hind sifatida u Hindistonni ko'r-ko'rona himoya qilmayotganini, faqat ta'lim muammolariga e'tibor qaratayotganini aytdi. Shuningdek, u talabalar yiliga taxminan 7500 AQSh dollari (Hindistondagi 14 000 dollarga nisbatan) to'layotgani uchun shikoyat qilishga haqli ekanini ta'kidladi.

Tanqidga javob

Tanqidga javoban o'zbek tomonining pozitsiyasini aks ettiruvchi keng qamrovli javob e'lon qilindi. Javob muallifi bu "administratsiyaning tayyorlangan javobi" emas, balki TTA haqidagi "asossiz da'volar"ga shaxsiy munosabat ekanligini ta'kidladi.

"Yoshligimizdan biz, o'zbeklar, mehmondo'stlik va mehmonlarga hurmat ko'rsatish muhimligini o'rganamiz. Tarbiyamiz bizni hatto noto'g'ri fikr bildirgan mehmon bilan qattiq qarama-qarshilikka kirishishdan tiyilishga o'rgatadi. Bu bizning chuqur qadriyatlarimizni aks ettiradi", — deyiladi javobda.

Javobda ingliz tilida ta'lim masalasiga alohida e'tibor qaratilgan. Muallifning ta'kidlashicha, hindistonliklarning ingliz tilidagi aksenti hatto ona tilida so'zlashuvchilar uchun ham tushunish qiyin bo'lishi mumkin, shuning uchun o'zlarini ingliz tilida professional deb hisoblaydigan ba'zi talabalar muloqotda qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin.

Tanqidning asosliligi

Vaziyatni xolisona baholash uchun muammoning kengroq kontekstini ko'rib chiqish zarur. Ko'plab rivojlanayotgan mamlakatlarda tibbiy ta'lim bir qator tizimli muammolarga duch kelmoqda: moliyaviy ta'minotning yetishmasligi, o'quv dasturlarini modernizatsiya qilish zarurati, xalqaro standartlarga moslashish va xorijiy talabalarni o'qitishda til to'siqlari.

Hindistonlik talaba ko'targan muammolar TTAda mavjud bo'lgan real qiyinchiliklarni aks ettirishi mumkin. Biroq, birinchi kurs talabasining taassurotlari, ayniqsa mamlakatda qisqa vaqt bo'lgani va moslashuvdagi qiyinchiliklarni hisobga olsak, to'liq manzarani aks ettirmasligi mumkin.

Shuni ham ta'kidlash kerakki, xalqaro talabalarni o'qitish o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lib, til to'siqlari ko'pincha talabalar va o'qituvchilar uchun qo'shimcha murakkablik omiliga aylanadi.

Xulosalar

Hindistonlik talabaning tanqidi xalqaro ta'lim muhiti va madaniy muloqotning murakkabligini ko'rsatadi. Qarama-qarshi fikrlar va o'zaro ayblovlar o'rniga, bu holatni real muammolarni muhokama qilish va tizimni takomillashtirish uchun boshlang'ich nuqta sifatida ishlatish yanada samarali bo'lardi.

Ta'lim muassasalari uchun tanqidni obro'ga tahdid sifatida emas, balki muammoli sohalarni aniqlash va ta'lim sifatini oshirish imkoniyati sifatida qabul qilish muhimdir. Shu bilan birga, talabalar va jurnalistlar madaniy kontekstni hisobga olishlari va vaziyatni his-tuyg'ularga emas, faktlarga asoslangan holda muvozanatli baholashga intilishlari lozim.

Bu voqea, shuningdek, zamonaviy globallashgan ta'lim muhitida madaniyatlararo muloqot va o'zaro tushunishni rivojlantirish muhimligini ta'kidlaydi. Faqat barcha manfaatdor tomonlar o'rtasidagi konstruktiv muloqot ta'lim tizimida real yaxshilanishlarga va turli mamlakatlardan kelgan talabalar uchun qulay muhitga olib keladi.