Xorijdagi to‘ylar O‘zbekistondagidek qimmatmi?
O‘zbekistonda to‘y qator marosimlarni o‘z ichiga oladi va ularda yuzlab odamlar qatnashadi. Barcha marosimlar uchun sarflanadigan umumiy xarajatlar o‘n minglab dollarni tashkil qilishi mumkin. Odamlar yillar davomida buning uchun pul yig‘ishadi. Boshqa davlatlarda ham to’ylarga shuncha pul xarajat qilinadimi degan tabiiy savol tug‘iladi. Barcha xarajatlarni albatta bitta maqolada hisoblashning imkoniyati mavjud emas. Biz faqat to‘y marosimi uchun narxlarni hisoblab chiqamiz va boshqa davlatlardagi xarajatlarni O‘zbekistonning to‘ylari bilan taqqoslaymiz.
Chet eldagi to‘ylar haqidagi ma’lumotlarni to‘y mavzulariga ixtisoslashgan “The Knot” manbasidan oldik. Ushbu nashr avvalroq 14 mamlakatdan 20 mingdan ortiq juftliklar ishtirokida tadqiqot o‘tkazgan. Tadqiqot mualliflari to‘plangan ma’lumotlar yordamida har bir mamlakatda to‘yga kelgan mehmonlarning o‘rtacha soni va bunday to‘yga sarflangan o‘rtacha xarajatlarni aniqlashgan.
O‘zbekistonda to‘y qancha turadi?
Toshkentdagi 300 ta mehmon uchun moʻljallangan toʻyni "odatiy" deb atash mumkin, shu sababli 300 kishini oʻrtacha mehmonlar soni deb hisoblaymiz. Hisob-kitoblarimizga ko‘ra bayramning asosiy elementlari ya’ni ziyofat, foto va videoga olish, mashinalar, to'y torti uchun o‘rtacha 100 mln so‘m atrofida, yoki 8 ming AQSh dollari sarflanadi. Agar bu narxni 300 kishiga taqsimlaydigan bo‘lsak, har bir mehmon uchun o‘rtacha 26,6 dollar miqdorida pul sarflanadi desak bo‘ladi.
Endi O‘zbekistonda to‘yni o‘tkazish uchun o‘rtacha xarajatlarni dunyoning boshqa davlatlari bilan solishtiramiz.
Argentina
Argentina to'yining o'rtacha narxi taxminan 125 mehmon uchun 3 700 dollarni tashkil qiladi. Oddiy qilib aytganda, har bir mehmon uchun taxminan 30 dollar sarflash kerak.
Argentinada to'yning narxi bir nechta asosiy omillarga bog'liq, jumladan, joy tanlash, mehmonlar soni va xizmat ko'rsatish darajasi. 3 700 dollarlik to’y, marosim, ziyofat, fotosurat va videoga olish, to'y tortini o'z ichiga oladi. Yuqori darajadagi xizmat, dabdabaliroq ziyofat va qo'shimcha xizmatlar uchun to‘y narxi 5 ming dollargacha yoki hashamatli to'ylar uchun 10 ming dollargacha ko'tarilishi mumkin.
Braziliya
Braziliya to'ylarida mehmonlarning o'rtacha soni taxminan 160 kishini tashkil etadi, bu dunyodagi eng yuqori ko'rsatkichlardan biridir.
Braziliyada to‘yning o’rtacha narxi 7 ming dollardan boshlanadi. Bir mehmonning o'rtacha narxi oziq-ovqat, ichimliklar va boshqa xarajatlarni o'z ichiga olgan holda taxminan 50 dollarni tashkil qiladi. Hashamatliroq ziyofat va qo‘shimcha xizmatlardan iborat tadbirlar uchun narx 10 mingdan 20 ming dollargacha yetishi mumkin.
Kanada
Kanadadagi juftliklar o'zlarining to'ylariga tayyorgarlik ko'rish uchun ko'p vaqt sarflashadi. Ular odatda to’y kunini 14 oy oldin rejalashtirishni boshlaydilar. Kanadada to’y o’tkazish uchun eng mashxur oy sentyabr hisoblanadi. Kanadaliklarning 20 foizi ushbu oyni tanlaydi.
Kanadadagi mehmonlar soni Braziliyadagi to’ylar bilan bir xil bo'lib, har bir to'yga o'rtacha 154 kishi tashrif buyuradi. Biroq, o'rtacha daromad yuqori bo'lganligi sababli, to'y narxi Braziliyaga qaraganda ancha yuqori, deyarli 3,5 barobar. Kanadalik juftliklar to'y uchun taxminan 21 900 dollar sarflaydilar.
Chili
Oktyabrdan fevralgacha bo'lgan oylar Janubiy mamlakatlarda to'y mavsumi hisoblanadi. Chili ham shunday mamlakatlar sirasiga kiradi.
Janubiy Amerikaning deyarli butun qit'asini o'z ichiga olgan bu ajoyib mamlakatda to’y qiladigan juftliklar o’rtacha 114 mehmon chaqirib, to'y uchun taxminan 7 400 dollar sarflaydilar.
Kolumbiya
Dunyoning barcha mamlakatlari orasida Kolumbiya to'ylaridagi mehmonlar soni eng past ko'rsatkichga ega. To‘ylarda eng kami 90 dan ortiq mehmon taklif qilinadi. Kolumbiyalik juftliklar, boshqa mamlakatlarga qaraganda to'yni qisqa muddatda, yetti oy rejalashtiradilar. Yangi turmush qurganlarning 79 foizi to’ylariga diniy marosimlarni qo'shishadi.
Mehmonlar sonining kamligi va to'yni rejalashtirishga nisbatan oddiy yondashuvni hisobga olsak, Kolumbiyada to'yning o'rtacha narxi taxminan 3 300 dollarni tashkil etadi. Kolumbiya to’ylarida eng ko'p talab qilinadigan xizmatlar bu, fotosuratchilar (69%), zargarlar (66%) va tikuvchilardir (55%).
Fransiya
Fransuz juftliklarining to'ylarida oziq-ovqat muhim rol o'ynaydi. Fransiyadagi to'ydan bahramand bo'lishni istagan mehmonlarning o'rtacha soni taxminan 105 kishini tashkil qiladi. Juftliklar to’y uchun taxminan 17 600 dollar sarflaydilar.
Hindiston
Hindiston to’ylari o'rtacha mehmon soni bo'yicha eng katta ko'rsatgichga ega. Har bir to'yga taxminan 524 kishi tashrif buyuradi. Ko'p omillar tufayli Hindistonda to'ylarning narxi 15 mingdan 22 ming dollargacha o'zgaradi. Biroq juftliklarning 20 foizi to’y uchun 45 ming dollardan ko'proq pul sarflaydilar.
Taqqoslash uchun Hindistonda oddiy ishchi bo‘lib ishlaydigan odam yiliga tahminan 14 ming dollar ishlab topadi.
Italiya
Italiyada o'rtacha to'y narxi fransuzlarga qaraganda yuqoriroq, 114 mehmon uchun juftliklar taxminan 22 500 dollar sarflaydilar. Italiyada juftliklarning aksariyati (68%) asosiy to'y xizmati sifatida gul yetkazib beruvchilar va floristlarni tanlagan.
Meksika
To'y mehmonlari soni bo'yicha Meksika dunyoda ikkinchi o'rinda turadi. Har bir nikohga o'rtacha 185 kishi taklif etiladi. Taxminan har ikki juftlikdan biri o'z tug’ilgan shahrida nikoh to'yini o'tkazadi, bu esa mehmonlar sonining ko'payishiga olib keladi. Meksikadagi to'yning o'rtacha narxi Braziliyanikidan biroz yuqoriroq, taxminan 8 600 dollar.
Peru
Peru va qo’shni mamlakatlarda kelin-kuyov xarajatlarni o‘zaro ikkiga bo'lib, yarim qismdan to'laydilar. Juftliklar ko’pincha bankdan kredit oladilar yoki nikoh to'lovlari uchun qarz oladilar. Peruda to'yning o'rtacha narxi 151 mehmon bilan taxminan 7 700 AQSh dollarni tashkil qiladi.
Portugaliya
Portugaliyada ham to‘y narxi ancha qimmat, 126 nafar mehmon uchun 16 500 dollar. Biroq, portugaliyalik juftliklar kamdan-kam hollarda turli to'y xizmatlarini to'lash uchun kreditdan foydalanadilar. Juftliklarning atigi 7 foizi to‘y xarajatlarini to‘lash uchun kredit oladi.
Ispaniya
Ispaniya mamlakatida juftliklar to’y uchun ota-onalari va oila a'zolaridan ko'proq moliyaviy yordam oladilar. Oila xarajatlarning uchdan ikki qismini ta'minlaydilar. Ispaniya to'yining o'rtacha narxi 130 nafar mehmon uchun 23 400 dollarni tashkil qiladi.
Ispaniyadagi juftliklar fotosurat (89%), liboslar dizayneri (88%) va musiqa (73%) kabi xizmatlarga katta e'tibor berishadi.
Buyuk Britaniya
Buyuk Britaniyada juftliklar to’y uchun taxminan 19 200 dollar sarflaydilar va o’rtacha 104 nafar mehmon chaqiradilar. Buyuk Britaniyadagi juftliklar odatda to'yni 15 oy ichida rejalashtiradilar. Bu to'yga tayyorgarlik muddatining uzoqligi bo'yicha boshqa mamlakatlar ichida eng yuqori ko’rsatkich.
Amerika Qo'shma Shtatlari
AQShda to‘y xarajatlarining ko‘rsatkichi eng yuqori bo‘lib, 29 200 dollarni tashkil etadi. Bu boshqa mamlakatlardagi o‘rtacha narxdan deyarli to‘rt baravar yuqori. Juftliklar o'rtacha 126 nafar mehmonni taklif qilishadi. Ular to’yni rejalashtirish uchun taxminan 14 oy sarflashadi.
Hisob-kitoblarga ko’ra Amerikadagi juftliklarning 32% to’y uchun kredit kartalaridan foydalanadi, 50% yillar davomida pul tejaydilar, 16,6% to'y xarajatlarini qoplash uchun o'z hisoblariga naqd pul mablag'larini kiritadilar.
Qiziqarli fakt:
AQShdagi har 10 juftlikdan 3 nafari boshqa millatga mansub yoki turli diniy qarashlarga mansub odamni umr yo‘ldoshi sifatida tanlaydi.
Rossiya
Rossiyada turmush qurish narxi tanlangan shaharga qarab katta farqqa ega. Moskvada to'yning o'rtacha narxi taxminan 26 ming dollarni tashkil qiladi. Rossiyaning boshqa shaharlarida, albatta, bu ko'rsatkich pastroq, viloyatlardagi to'ylarning aksariyati 7 ming dollargacha bo'lgan xarajatlarni talab qiladi.
Ruslar uchun eng katta xarajat restoran bo'lib, u umumiy byudjetning 30-35 %ini tashkil qiladi. To’y bezaklari uchun biroz kamroq, 25-30% sarflanadi. 10-15% fotosurat xizmatlariga ketadi.
Xulosa
Argentina, Kolumbiya, Braziliya va Chilidagi to‘ylar O‘zbekistondagi to‘ylarga qaraganda arzonroq. Kanada, Fransiya, Ispaniya, Buyuk Britaniya, Italiya, Hindiston, Rossiya va AQShda esa to‘ylar yurtimizdagi to‘ylardan ko‘ra qimmatroq. Meksika va Peruda to‘y xarajatlari O‘zbekistondagi to‘y xarajatlari bilan deyarli teng desa bo‘ladi. Hisob-kitoblarga asoslanib, eng qimmat to‘y AQShda eng arzon to‘y esa Kolumbiyada bo‘lib o‘tadi deb aytishimiz mumkin.