Bolalarda gijja borligining alomatlarini aniqlash uchun bir qator belgilar mavjud. Parazit organizmlarning ko'plab turlari mavjud, ammo bolalarda ular ko'proq uchraydi:
- Askaridalar. Ular ko'pincha ichak va o'pka kasalliklariga sabab bo'ladi.
- Ostritsalar. Ularning organizmda bo'lishi turli ichak va immun reaksiyalarga olib kelishi mumkin.
Ko'pincha gijja bilan kasallanish quyidagi oqibatlarga olib keladi:
- bola tana vaznining kamayishi;
- anal teshigi sohasidagi qichishish, ayniqsa kechalari;
- ertalabki ko'ngil aynishi;
- uyqu paytida tishlarning g'ichirlashi;
- tunda so'lak oqishining kuchayishi;
- stulda ko'p harakatlanish;
- kariyes;
- kindik sohasida og'riq;
- rangpar teri;
- ko'z ostidagi ko'karishlar;
- yomon yoki aksincha kuchli ishtaha;
- son, bilaklarda qizarish va toshmalar;
- asabiylashish, isterik yoki agressiyaga aylanishi;
- diqqatni jamlashning pasayishi;
- yorug'likdan qo'rqish;
- tungi yomon tushlar;
- quruq yo'tal - to'q sariq tusli va qonli dog'lar bilan balg'am.
Albatta, alohida bu simptomlar turli sabablarga ko'ra kelib chiqishi mumkin, lekin agar kichkintoyda bir vaqtning o'zida 5-6 dan ortiq belgilar kuzatilsa, bu yuqori ehtimollik bilan gijja muammosining mavjudligini ko'rsatishi mumkin.
Ostritsalarga qaraganda askaridalarni chiqarish qiyinroq, chunki urg'ochisi har kuni deyarli 250 ming tuxum qo'yadi. Hech qachon xalqona usullarga ishonmaslik yoki dorixonadan birinchi duch kelgan vositani sotib olish kerak emas - albatta mutaxassisga murojaat qiling.
Bu bolalarning organizmida uchrab boradigan hamma gijja turlari ham emas. Dunyoda jami 300 dan ortiq turdagi gelmintlar mavjud. Sanab o'tilgan ikki turdan tashqari, yana 5 tur keng tarqalgan:
- trixotsefalez - ham jismoniy, ham aqliy rivojlanishdan orqada qolish bilan tavsiflanadi, lekin umuman olganda deyarli simptomsiz kechadi;
- opistorxoz - tana harorati ko'tariladi, limfa tizimi tugunlari kattalashadi, teri toshmalari paydo bo'ladi;
- gimenolepidoz - rinit asosiy belgisi hisoblanadi;
- oksokaroz - uni boshqa gelmintozlardan ajratib turadigan ko'pgina alomatlarga ega: keratit, bo'g'ilib yo'talish, oftalmit, xorioretinit, yuzning shishi;
- keng tasmali gijja - kamqonlik, ichakda buzilishlar, qorin sohasida og'riq bo'lishi bilan ta'riflanadi;
Foto: g-ygol.ru
Emizikli bolalarda, tug'ruq paytida onasidan gijja tuxumlari va lichinkalari o'tgan bo'lsa, hayotining bir necha haftasidan keyin simptomlar kuzatilishi mumkin. Odatda, simptomlar tana vaznining yo'qligi, ko'p so'lak oqishi, toshmalar, rangparlik, ko'z osti ko'karishi, qabziyat ko'rinishida namoyon bo'ladi. Bola doimo bezovtalanadi, qichqiradi, yomon uxlaydi va ovqatlanadi. Qichqiriq chidab bo'lmas darajada bo'lishi mumkin, bola esa bu jarayonda ko'karib ketadi.
Eng osoni, bolalarda gijja alomatlari sezilsa, najasini vizual tekshirish yo'li bilan gijja borligini aniqlashdir. Ammo ko'pincha oddiy ko'z bilan gijjalar, ayniqsa ularning tuxumlari ko'rinmaydi, shuning uchun gelmint izlari bor-yo'qligini aniqlash uchun axlat va qon tahlillarini topshirish mumkin. Shu bilan bir qatorda bolaning holati va xulq-atvorini diqqat bilan kuzatish ham muammoni aniqlashga imkon beradi.
Kasallik nimasi bilan xavfli?
Gijjalar inson tanasidan o'z uyasi sifatida foydalanadigan alohida organizmlar, parazitlardir. Ularning mavjudligi eng yoqimsiz oqibatlarga olib kelishi mumkin: vazn yo'qotish, og'riq va boshqa kasalliklar xavfi.
Kichkintoyni gijjalar tufayli yuzaga kelishi mumkin bo'lgan salbiy ta'sirdan himoya qilish uchun ular aniqlanganda, eng qisqa vaqt ichida tegishli choralarni ko'rish kerak. Gelmintlar qanchalik tez yo'q qilinsa, ular bolaga shunchalik kam zarar yetkazadi.
Gelmintozning oldini olish
Bolalarda gijjalar profilaktikasi quyidagi asosiy chora-tadbirlardan iborat:
- Bolaga hojatxonaga borganidan keyin, ko'chaga chiqqach, ovqatdan oldin qo'llarini sovunlab yaxshilab yuvishni o'rgating.
- Agar qo'llarni yuvish uchun joy bo'lmasa, masalan, sayohat paytida, unda antiseptik salfetka yoki qo'l uchun boshqa vositalardan foydalanish kerak.
- Xom mevalar, rezavorlar va sabzavotlarni iste'mol qilishdan oldin yaxshilab yuvish kerak. Mevalar uchun maxsus cho'tkadan foydalanish mumkin.
- Har doim toza idish-tovoqlardan foydalanish, safarda esa bir marta ishlatiladigan idish sotib olish kerak.
- Ifloslanishi mumkin bo'lgan manbalardan suv ichish mumkin emas. Sayohatda o'zingiz bilan shisha idishni olganingiz ma'qul.
- Faqat qaynatilgan suv berish va sabablarini tushuntirish.
- Tabiiy suv havzalarida cho'milishdan saqlaning.
- Bolaning shaxsiy gigiyena qoidalariga qat'iy rioya qilishini, muntazam ravishda dush va vanna qabul qilishini kuzatib boring.
- Bolalar joylashgan xonalarni muntazam ravishda namlab tozalash kerak.
- O'yinchoqlarni muntazam parvarish qilish - yuvish va tozalash (tashxis qo'yilgandan so'ng barcha o'yinchoqlarni dezinfeksiya qilish kerak).
- Tirnoqlarni tez-tez qirqing, har kuni tozalab turing.
- Yotoq choyshablarini o'z vaqtida almashtirish va yuvish, kir yuvgandan keyin dazmollash lozim.
- Go'sht va baliq iste'mol qilishdan oldin yetarli darajada termik ishlovdan o'tkazilishi kerak.
- Zararli odatlardan xalos bo'lish - barmoqlar, qo'llarni so'rish, tirnoqlarni g'ajib tashlash.
- Repellentlardan foydalanish (hasharotlar ko'pincha gijja tuxumlarini tarqatadi), uyga kirib qolgan barcha hasharotlarni yo'q qilish.
- Uy hayvonlarida parazitlar bor-yo'qligini muntazam tekshirib turish.
- Barcha bolalar tavsiya etilgan profilaktik ko'riklardan, shu jumladan najas va gelmint surtmalarini tekshirishdan o'z vaqtida o'tishlari kerak.
