Bola yo'talganda nima qilish kerak?
Biror chora qo’llashdan oldin, bolada boshqa simptomlar bor yoki yo'qligini tekshirib ko'ring. Masalan: Isitmasi bormi? Yoki burni bitganmi? Uyqu buzilganmi? Bezovtalik bo’lyaptimi?
Agar boshqa simptomlar (masalan, isitma) bo'lmasa, to'liq dam olish (kerak bo'lganda yotoq rejimi) va bolaning umumiy ahvolini yaxshilash uchun tinchlantiruvchi va qulay muhit yarating.
Boladagi yo'talni davolashda umumiy tavsiyalar
- Bolaning yetarli miqdorda suyuqlik va shirin bo'lmagan choy ichishini ta’minlang (kuniga taxminan 1 litr ichish tavsiya etiladi) - bu balg'amning chiqishini tezlashtirishga yordam beradi. Agar bola quruq yo'tal bo'lsa, iliq ichimlik tomoqdagi shilliq qavatni namlash va tirnash xususiyatini kamaytirishga yordam beradi.
- Xonalarni shamollating - yaxshi havo aylanishi yo'talni yengillashtirishda muhim omil hisoblanadi. Nima uchun? Nam havo nafas yo'llarini tinchlantiradi va shilimshiqni suyultiradi, xuddi iliq ichimlik kabi.
- Ingalyatsiyalarni qo'llang (agar kontrendikatsiyalar bo'lmasa): bug' shilimshiqni suyultirishga yordam beradi, va issiq havo xuddi xonani shamollatish kabi ta'sir qiladi. Bolaga biroz asal bering, iliq sutga qo'shishingiz mumkin (agar allergiyasi bo'lmasa va yoshi 1 yoshdan katta bo'lsa) - bir osh qoshiq asal uxlamasdan oldin iste’mol qilinsa simptomlarni yengillashtiradi va uxlashni yaxshilaydi.
- Ifloslangan havodan nafas olishdan va sovuqda yurishidan asrang. Sigaret tutunidan saqlang, bu nafas yo'llarini qo'shimcha ravishda qichishtirish xususiyatini keltirib chiqaradi.
Muhim eslatma!
Bolalarga 2 yoshgacha bo'lgan ingalyatsiya uchun efir moylarini ishlatish yaxshi tanlov emas.
Yo'talni davolashda qarshi ko’rsatmalar
- Emizikli bolalarga shifokor retseptisiz dorilarni berish;
- Keksalarning tajribasi bilan tasdiqlangan xalq usullari bilan tajriba o'tkazish;
- Ko’chaga chiqqanida xuruj paydo bo'lsa uyga kirib ketish (bu havo o'z vazifasini bajarganligini bildiradi - balg'amni namladi va endi bolaga yo'talish osonroq);
- Bolani o'rash, qizdirish.
- Agar bola qat'iy rad etsa, uni ovqatlantirishga majburlash. Har qanday kasallik paytida organizmning barcha kuchi kasallik bilan kurashishga qaratilgan, ovqat hazm qilish vaqtni oladi hamda immunitetning infeksiyaga qarshi hujumlarini kamaytiradi.
Kechasi yo'tal tutganda nima qilish kerak?
Kechasi yo'tal tutishini tezda to'xtatish va bolaga yordam berish uchun quyidagilarni qilish mumkin:
- Yelkasiga baland yostiq qo'yish. Kun davomida yutilgan va to'plangan shilimshiqning kuchli oqishini oldini olish uchun bolani chalqanchasidan yon tomonga aylantirish.
- Agar bolada allergiya bo'lmasa, bir qoshiq asal yordam beradi - u tomoqning shilliq qavatlarini qoplaydi va tinchlantiradi.
- Yo'talni yumshatish va nafas yo'llarini tinchlantirish uchun bolaga iliq choy yoki suv ichiring. Gazlangan ichimliklar yoki sitrus sharbatlarini ichish yaxshi emas - ular allaqachon yallig'langan shilliq qavatlarni qo'shimcha ravishda tirnash xususiyatini keltirib chiqarishi mumkin.
Qachon shifokorga murojaat qilish kerak?
Ko'p hollarda, emizikli bolalar maxsus davolashni talab qilmaydigan va simptomatik yordam bilan o'z-o'zidan o'tib ketadigan virusli infeksiyalarga duch kelishadi. Shunday bo’lsa ham chaqaloq yo'talsa uy sharoitida davolashga urinmasdan shifokor bilan maslahatlashing. 1 oylik chaqaloq yo'talsa neonatolog yoki bolalar shifokoriga murojaat qiling.
Shifokor bilan maslahatlashish uchun shoshilinch ravishda murojaat qilish kerak bo'lsa, bolada quyidagilar kuzatiladi:
- nafas olish yetishmovchiligi belgilari: nafas qisilishi, tez, yuzaki nafas olish, terining oqarishi;
- balg'amda qon paydo bo'lishi;
- nafas olish paytida kuchli eshitiladigan xirillashlar;
- yo'tal tutish, bola xurujlar orasida nafas olishga imkon topolmay qoladi, ko'karadi, havo yetishmasligidan aziyat chekadi;
- yo'talning yuqori isitma, toshma, limfa tugunlarining kattalashishi bilan birga bo'lishi;
- zaiflik, holsizlik, ovqat va ichimliklardan voz kechish, uni ismi bilan chaqirishlarini, baland tovushlarni va sevimli o'yinchoqlarini e'tiborsiz qoldirish.
Mutaxassislar bu holatni yolg’on krupp yoki stenozli laringotraxeit deb atashadi. Bu o'tkir virusli respirator kasallik bo'lib, kichik bolalarda nafas olishni to'xtatishga olib kelishi mumkin. Uning asosiy simptomlari quyidagilardan iborat:
- chiyillaydigan, itning ovoziga o’xshash ovoz chiqishi;
- ovozning yo’g’on chiqishi;
- kechasi xuruj tutishi.
Aksar bunday holatda tomoqning shishishi rivojlanadi, shuning uchun bola to'liq yo'tala olmaydi va nafas qisa boshlaydi. Yolg’on kruppning birinchi belgilari paydo bo'lganda, iloji boricha tezroq tez yordam chaqirish yoki bolani eng yaqin kasalxonaning qabulxonasiga o'zingiz olib borishingiz kerak.
Eslab qoling!
O'z vaqtida davolamaslik asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin, so’ngra ular bilan kurashish ancha qiyin bo'ladi!
Bolalarda yo'talni davolash
Bolalarda balg’amli yo'talni davolash uchun uning kelib chiqish sababini aniqlashtirish kerak. Agar bu oddiy respirator infeksiya bo'lsa, balg'amni suyultirish va oson chiqarilishi uchun nafas yo’llarini namlash choralarini ko’rish kifoya. Sirop berish mumkin, asosiysi preparat bolaning yoshiga mos kelishi kerak. Shuningdek, bolaning siropga bo'lgan reaksiyasini kuzatib borish kerak, chunki tabiiy siroplar allergiya keltirib chiqarishi mumkin.
Shifokor ko'pincha bolalarga quyidagi quruq yo'talga qarshi dorilarni buyuradi:
- antibiotiklar va mikrobga qarshi dorilar - yo'tal mikroorganizmlar (bakteriyalar, zamburug'lar, parazitlar va boshqalar) tomonidan kelib chiqqanda kerak bo'ladi;
- balg'am ko'chiruvchi vositalar - balg'amni suyultiradi, uni bronxlardan ajralib chiqishiga yordam beradi;
- markaziy va periferik ta'sirga ega yo'talga qarshi dorilar - yo'tal markaziga ta'sir qiladi, miya va nafas yo'llarining shilliq qavatidagi nerv tolalariga ta'sir qilib, refleksni bostiradi;
- jamlangan ta'sirga ega siroplar va damlamalar - oshqozon-ichak traktida tez so'riladi va kuchli yo'talga qarshi ta'sir ko'rsatadi;
- fitoqandlar va pastilkalar - tomoqni namlaydi va yumshatadi, shilliq qavatni tinchlantiradi, balg'am ko'chirishga yordam beradi;
- isitmani tushiruvchi va og'riq qoldiruvchi dorilar - tana haroratini normallashtirish, og'riqni kamaytirishga imkon beradi.
Dori-darmonlarni bolalarni davolashda ishlatish faqat shifokor nazorati ostida amalga oshiriladi. Ayniqsa, bu yo'talni tinchlantiruvchi preparatlar bo'lsa. Masalan, bunday preparatlarning mukolitik ta'sirga ega dorilar bilan noto'g'ri kombinatsiyasi bronxlarning to'silishi va bo'g'ilishga olib kelishi mumkin: miya signaliga binoan chiqarilmagan suyuq balg'am o'pkalarni to'ldiradi.