Chet eldan ko’chmas mulk sotib olish bo’yicha maslahatlar
Foto: cian.ru
Chet eldan ko'chmas mulk sotib olish - jamg'armalarni saqlash va oshirish uchun samarali vosita bo'lishi mumkin. Lekin, bu juda murakkab masala bo’lgani uchun, sizga mutaxassislar bilan maslahatlashish tavsiya etiladi. Bu mavzuni biroz tushunarli qilish va birinchi o’rinda nimalarga ahamiyat berishingiz kerakligi to’g’risida ma'lumotlarni to'pladik.
Chet eldan kvartira sotib olishda nimalarga ahamiyat berish kerak?
Chet eldan ko'chmas mulkni tanlashdan oldin birinchi qadam sotib olish maqsadini aniqlashdir: uyni yashash uchun ruxsatnoma yoki fuqarolikni olish, passiv daromad yaratish uchun sarmoya kiritish yoki yashash uchun sotib olish mumkin.
Chet eldan kvartira sotib olayotganda bir nechta asosiy jihatlarni hisobga olish kerak.
- Birinchidan, tanlangan mamlakatning kelgusi yillarda iqtisodiy o'sish istiqbollarini o'rganish muhimdir. Iqtisodiy turg'unlik ko'chmas mulk bozoriga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.
- Valyuta kursining o'zgaruvchanligi tufayli yo'qotishlarni oldini olish uchun mamlakat valyutasining barqarorligini ham hisobga olish kerak
- Uy-joyga bo'lgan talabni baholash ham muhim omil hisoblanadi. Ko‘chmas mulk bozorining aholi va xorijiy investorlar orasida mashhurligi uning kelajakdagi istiqbollarini belgilashi mumkin.
- Agar kurort yo’nalishi bo’lgan maskanlardan ko'chmas mulk sotib olmoqchi bo’lsangiz, uy- joy likvidligiga ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan norezidentlar bilan tuziladigan bitimlarning yuqori foizini hisobga olishingiz kerak.
- Sarmoyalarning katta oqimini endi jalb qilishni boshlayotgan hududlar uy-joy sotib olish uchun yaxshi tanlov bo’lishi mumkin, chunki bu, uyning qiymatining o'sishiga hissa qo'shishi mumkin.
- G'ayritabiiy darajada past narxlar yoki juda yuqori chegirmalarga ega bo'lgan shubhali takliflardan qochish kerak, chunki ular muammoli bo’lishi yoki firibgarlik sxemalari bo’lishi mumkin.
- Agentlik yoki quruvchi kompaniyani tanlashda ularning obro'siga, qachondan beri ishlashiga, avvalgi tuzilgan bitimlariga e'tibor berishingiz va ular haqidagi ma'lumotlarni tekshirishingiz kerak.
- Uyni sotib olishdan oldin kommunal to'lovlar, soliq hajmi va uy-joylarni saqlash masalalarini ko'rib chiqish muhimdir.
Chet eldan ko'chmas mulk sotib olish tartibi
Chet elda mulk sotib olish murakkab jarayon, ammo to'g'ri rejalashtirish va tartibni tushunish uni ancha osonlashtirishi mumkin.
Turli mamlakatlarda ko'chmas mulkni sotib olish jarayoni odatda bir necha bosqichlardan iborat:
- Bitimning asosiy shartlarini belgilaydigan dastlabki shartnomani imzolash.
- Tanlangan obyektni bron qilish va depozitni to'lash.
- Ko'chmas mulkni sotib olish bo'yicha asosiy shartnomani imzolash.
- Obyekt uchun to'liq miqdorni yoki birinchi to'lovni to'lash.
- Sotib olingan uy-joyga egalik huquqini ro'yxatdan o'tkazish.
Odatda, dastlabki bosqich mulkni bron qilish va depozitni to'lashni o'z ichiga oladi. Shundan so'ng sotuvchi bilan bitimning barcha moliyaviy shartlarini belgilaydigan asosiy shartnoma tuziladi. To'lov mol-mulk joylashgan mamlakatning talablari va odatlariga muvofiq amalga oshiriladi. Odatda bu naqd pulsiz to'lovlar bo'lib, agentlik komissiyasi alohida to'lanadi. Ba'zan mulk joylashgan mamlakatda bank hisob raqamini ochish kerak bo'lishi mumkin.
Barcha moliyaviy operatsiyalar tugagandan so'ng, sotib olingan uy-joyga egalik huquqi beriladi. Agar ko'chmas mulkni sotib olish yashash uchun ruxsatnoma yoki fuqarolikni olish bilan bog'liq bo'lsa, sotib olish hujjatlari tegishli tartib-qoidalarga amal qilingan holda hujjatlar to'plamiga kiritilishi kerak.
Bugungi kunda ko'plab mamlakatlar ko'chmas mulkni masofadan turib sotib olish imkoniyatini taklif qilmoqda. Xaridorlar tanlovda, hujjatlarni yig’ish va to’ldirish jarayonida va to’lov jarayonida onlayn ravishda yordam beradigan ixtisoslashgan kompaniyalar yoki agentliklarning xizmatlaridan foydalanishlari mumkin. Bitim shartlari har bir mamlakatda farq qilishi mumkin. Masofaviy xaridlarga asoslangan veb-saytlar xalqaro ko'chmas mulk bozoriga kirishni va barcha farqlarni o’rganib chiqishni osonlashtiradi.
Chet elda uy-joy narxlari
Ko'chmas mulkning o'rtacha qiymati mamlakatga qarab katta farqqa ega. Misol uchun, Bolgariyada dengiz bo'yidagi kichkina studiyalar narxi hozirda kamida 23 000 - 25 000 yevroni tashkil qiladi. Turkiyada bunday mulkni 25 000–30 000 yevroga topish mumkin. Ammo xaridorlarni jalb qiladigan uy-joy (masalan, kurort hududlarida yoki Istanbulda) odatda kamida 50 000–60 000 yevro turadi.
Ko'chmas mulkning narxi ko'p jihatdan xaridorning xohishiga bog'liq. Agar asosiy maqsad pasport olish bo'lsa, u holda ko'chmas mulkka sarmoya kiritish uchun dastlabki chegara odatda 250 000 AQSH dollardan boshlanadi. Masalan, Turkiya kamida 400 000 AQSh dollari miqdorida investitsiya dasturi orqali fuqarolikni taklif qiladi.
Investitsiyalar bo'yicha, hozir eng mashhur yo'nalishlar Tailand, Bali va BAA. Tailandda narxlar 100 000 dollardan boshlanadi va daromad yiliga 10% ga yetishi mumkin (yiliga 7% gacha kafolatlangan daromadli loyihalar mavjud). Balida yiliga 15% gacha daromadli 165 000 dollardan kvartira sotib olishingiz mumkin. Dubayda 300 000 AQSH dollaridan boshlanadigan loyihalar mavjud, ular qisqa muddatli ijara uchun 4-7% gacha daromad keltirishi mumkin.
Chet elda mulk sotib olish uchun mamlakatni tanlashda bo’lajak xaridorning maqsadlari muhim rol o'ynaydi.
Masalan, investorlarga ko'chmas mulk qiymatining o'sishi va qulay investitsiya sharoitlari bilan mashhur bo'lgan Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlariga e'tibor qaratish tavsiya etiladi.
Ko'chib o'tishni rejalashtirayotganlar uchun ko’chmas mulk bu jarayonni soddalashtiradigan mamlakatlarga e'tibor berish muhimdir. Masalan, ko’chmas mulk egalari uchun Kipr doimiy yashash huquqini, Ispaniya esa yashash uchun ruxsatnomalarni taklif qiladi. Sobiq MDH davlatlari orasida 2023 yil boshida xorijiy mulk xaridorlar orasida eng mashhur mamlakatlar Turkiya, BAA, Gruziya, Chernogoriya va Tailand bo’lgan.
Chet elda ipoteka krediti asosida mulk sotib olish mumkinmi?
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, ko‘pchilik mamlakatlarda chet ellik xaridorlar uchun ipoteka kreditlari kam qo‘llaniladi. Ipoteka shartlari yoki noqulay, yoki oddiy odam uchun berilmaydi.
Shu sababli eng ko'p ishlatiladigan to'lov rejasi - bu bo'lib-bo'lib to'lash rejasi. Misol uchun endi qurilayotgan loyihaning narxi bir nechta aksiyalarga bo'linadi va bir necha yil davomida, loyiha qurilib tugagunigacha to'lanadi. Yangi binolar uchun bo’lib to’lash rejalari BAA, Tailand va Turkiya mamlakatlarida mavjud.
Chet eldagi ko’chmas mulk xavfsizligini qanday ta'minlash kerak?
Har bir davlatda mulk huquqlarini himoya qilishning ishonchli tizimi mavjud. Asosiysi, hech qanday qarzlarsiz va sifatli mulkni tanlash, shuningdek, bitimni to'g'ri rasmiylashtirish. Bitimning to'g'ri tuzilishi mulkdorning huquqlarini to'liq himoya qilishni ta'minlaydi.
Chet elda mulk sotib olishning ijobiy va salbiy tomonlari
Ijobiy tomonlari:
- Ko'chmas mulkni ijaraga berish passiv daromad manbai bo'lishi mumkin.
- Chet elda ko'chmas mulk sotib olish sizning investitsiya sarmoyangizni turli yo’nalishlarda saqlash (diversifikatsiya qilish) va yo’qotish xavflarini kamaytirish imkonini beradi.
- Chet eldagi ko'chmas mulk inflyatsiya va iqtisodiy zarbalardan himoya qilishi mumkin.
- Chet elda o'z ko'chmas mulkingizga ega bo'lishingiz istalgan vaqtda u yerda dam olish imkonini beradi.
- Ba'zi mamlakatlarda ko'chmas mulk sotib olish yashash uchun ruxsat olish uchun asos bo'lishi mumkin.
Kamchiliklari:
- Chet elda mulk sotib olish katta moliyaviy xarajatlarni talab qiladi.
- Bitimni to’liq va to’g’ri tuzish jarayoni murakkab va uzoq davom etishi mumkin.
- Agar mulkni ijaraga berib passiv daromad olish uchun sotib olmoqchi bo’lsangiz, bu ko’p vaqt va kuchni talab qiladi.
- Qonunchilik, valyuta kursining o'zgarishi va mamlakatdagi iqtisodiy vaziyat bilan bog'liq xavflar mavjud.
- Mulkni masofadan boshqarish qiyin bo'lishi mumkin.
Xulosa
Natijada, chet elda ko‘chmas mulk sotib olishdan oldin bozorni diqqat bilan o‘rganib, ishonchli rieltor va advokatni tanlash muhim ahamiyatga ega. Ko'chmas mulkni sotib olish va saqlash bilan bog'liq barcha xarajatlarni hisobga olish, shuningdek, sotib olish rejalashtirilgan mamlakat qonunchiligi bilan tanishish kerak.
Yuqorida muhokama qilingan ijobiy va salbiy tomonlarga qo'shimcha ravishda, chet elda mulk sotib olishga qaror qilishda siz quyidagi omillarni hisobga olishingiz kerak:
Sotib olish maqsadlari: mulk nima maqsadda sotib olinadi? Investitsiya, dam olish yoki yashash uchun ruxsat olish uchunmi?
Byudjet: ko'chmas mulkni sotib olish va saqlash uchun qancha pul sarflashingiz mumkin?
Shaxsiy vaziyat: ko'chmas mulkni uzoqdan boshqarishning murakkabligiga tayyormisiz?
Ushbu maqola rasmiy saytlar, foydalanuvchilar sharxlari va internetdagi ma'lumotlar asosida tuzildi. Fikrlarni nisbiy olinganligini hisobga olgan holda xulosa chiqarishni o'zingizga qoldiramiz. Shuni yodda tuting-ki, chet eldan mulk sotib olish to'g'risida qaror qabul qilish ongli va har tomonlama o'ylangan bo'lishi kerak.
