O‘zbekistonda haqiqatdan ham iste’mol inqirozi sodir bo’lmoqdami?
Foto: lnbusiness.kg
So‘nggi oylarda O‘zbekiston bozorlaridagi bo‘sh joylar haqida ijtimoiy tarmoqlarda ko‘plab videolar ommalashmoqda . Sotuvchilar xaridorlarning yo‘qligidan shikoyat qilmoqda, bu esa iste'mol krizisi haqida ko‘plab mish-mishlarga sabab bo‘ldi. Tahlilchi Timurmalik Elmuradov vaziyatning qanchalik jiddiyligini aniqlashga qaror qildi.
Krizis haqidagi mish-mishlar
Avvaliga ijtimoiy tarmoqlarda bo‘sh bozorlar bilan videolar paydo bo‘ldi, u yerda sotuvchilar xaridorlarning yo‘qligidan shikoyat qilmoqda. Bu esa ko‘plab taxminlarning boshlanishiga sabab bo‘ldi. Ba'zi tahlilchilar odamlar pulining kamroq bo‘lishi mehnat migrantlarining pul o‘tkazmalarining qisqarishi bilan bog‘liq deb da'vo qilishdi. Boshqalari esa xaridorlar onlayn bozorlarga ketgani sababli oflayn do'konlardagi savdoning pasayganini aytishdi. Uchinchilari hatto onlayn bozorlarda ham ishlar yomon ketayotgani, chunki global krizis nihoyat O'zbekistonga yetib kelganini tasdiqlashdi.
Aslida nima bo'lmoqda?
Timurmalik Elmuradov rasmiy ma'lumotlarni tahlil qilib, obyektiv tasvirni taqdim etdi:
- Mehnat migrantlarining pul o‘tkazmalari: Mish-mishlarga qarshi, pul o‘tkazmalar 25% ga oshdi va 6,5 milliard dollarga yetdi. Bu aholining ikkilamchi daromadlarini oshiradi, bu esa iste'mol faoliyatiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi.
- Karta hisobvaraqlariga tushumlar: 2024 yilda bank kartalariga tushumlar o‘tgan yilga nisbatan 30% ga oshdi, bu esa 10,6% inflyatsiya darajasidan oshib ketdi. Shunday qilib, aholining real daromadlari o‘smoqda.
- Xizmat ko‘rsatish sohasidagi o‘sish: Deyarli barcha sohalarda, ayniqsa xizmat ko‘rsatish sohasida savdo o‘sishi kuzatilmoqda. Bu statistika va kompaniyalar real tovar aylanmasi bilan tasdiqlanadi.
- Onlayn bozorlardagi rivojlanish: Uzum Market kabi platformalarda buyurtmalar va sotuvchilar soni sezilarli darajada oshdi, bu esa ushbu sektordagi ijobiy dinamikaning ko‘rsatkichidir.
- Global krizisning yo‘qligi: Dunyo bozoridagi murakkab vaziyatga qaramay, global iqtisodiyotning 3,2% darajasida o‘sishi prognoz qilinmoqda, bu esa barqarorlikni ko‘rsatadi.
Noaniq signallar
Biroq, Elmuradov O‘zbekiston iqtisodiyotining barcha sohalari gullab-yashnamayotganini ta'kidlaydi. Avtomobil savdosi pasaydi va ko'chmas mulk bozori “narx pufaklari” tufayli turg‘un. Shuningdek, ish o‘rinlari sonining kamayishi kuzatilmoqda, ayniqsa yozda, bu odatdagi mavsumiy hodisa, lekin bu yil bu yanada sezilarli bo‘ldi.
Xulosa
Ehtimol, O‘zbekistonda iste'mol madaniyati o‘zgarayotgan. Bozorlar, ko‘plab operatsiyalar norasmiy ravishda va naqd pulda olib boriladigan joylar, bu o‘zgarishlarni birinchi bo‘lib his qilishdi. Shu bilan birga, daromadlarning o‘sishi va onlayn bozorlardagi rivojlanish iqtisodiyotdagi ijobiy tendentsiyalarni ko‘rsatmoqda.
